مسابقه آشنایی با نهج‎البلاغه

1 ـ صاحب نهج‎البلاغه کیست‎؟

الف‎: امام سجاد(ع‎)

ب‎: امام صادق‎(ع‎)

ج‎: حضرت علی‎(ع‎)

 

2 ـ گردآورنده نهج‎البلاغه کیست‎؟

الف‎: سید مرتضی

ب‎: سید رضی

ج‎: سیدبن طاووس

 

3 ـ نهج‎البلاغه در چه سالی جمع‎آوری شده است‎؟

درس دهم

                                                                         درس دهم

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ شگفتیهای آفرینش ( ملخ )

4ـ حق و باطل در نهج‎البلاغه

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ پیام نهج‎البلاغه

 

                                                                                  درسی از نهج‎البلاغه

 

 

عمل و نسب

 

 

مَن‎ْ أَبْطَأَبِه‎ِ عَمَلُه‎ُ لَم‎ْ یُسْرِع‎ْ بِه‎ِ نَسَبُه‎ُ.1

«کسی که به خاطر کردارش عقب مانده است‎، با اتکاء به اصل و نسب‎،

نمی‎تواند پیش بیفتد.

 

          انسان باید کردار نیکو داشته باشد، و تنها به اتکاء کردار خود، به سوی‎ آسایش دنیا و سعادت آخرت پیش برود. زیرا در قانون الهی‎، کردار هیچکس را به حساب کس دیگر نمی‎نویسند و پاداش هیچکس را به‎ بستگان و نزدیکان او نمی‎دهند.

          ما، در تاریخ اسلام می‎بینیم که حتی فرزندان امامان معصوم نیز، با آن‎ که پدرشان «ولی‎» خدا، و پیشوای مسلمانان بوده‎اند، از سزای کردار خود، در امان نمی‎مانند.

          مثلاً، پس از رحلت حضرت امام حسن عسگری‎(ع‎)، برادر بزرگتر آن‎ حضرت‎، می‎خواست حق امامت حضرت امام زمان (عج‎) را پایمال کند، و خود رهبر ی مسلمین را به عهده بگیرد. ولی خداوند او را رسوا کرد، و با آن‎ که پدرش و تمام اجدادش امام و معصوم بودند، خود او گمراه شد و نتوانست‎ءے؛ص‎ص‎ک‎ از اصل و نسب شریف که داشت‎، استفاده کند و پیش بیفتد. و علت این امر آن بود که وی کردار خوبی نداشت و به همین دلیل در دنیا و آخرت‎ عقب‎افتاده بود.

          پس انسان‎، نمی‎تواند به پدر و مادر و اجداد شریف و بزرگوارش‎، که در تقوی یا علم یا هنر احترام و اعتبار داشته‎اند، متکی باشد و نمی‎تواند به‎ اتکاء آنها، به کردار خود بی‎توجهی کند.

          یعنی عبادت و بندگی خداوند را بجای نیاورد، و برای پیشرفت زندگی‎ رستگاری آخرت خود هیچ کاری انجام ندهد، ولی بخاطر اصل و نسب‎ خود، منتظر باشد که در این دنیا به مقام ومنزلت واحترام برسد، و در آن دنیا هم پاداش نیکو بگیرد. 2

 

1ـ نهج‎البلاغه‎، کلمات کوتاه‎، شماره 22 .

2ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه ص 101.

 

درس نهم

 

درس نهم

 

 1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ داستان‎(پندی بزرگ ازمردی بزرگ

4ـ این سخن از کیست‎.

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ دانستنی‎ها

7ـ پیام نهج‎البلاغه

 

 

                                                                                     درسی از نهج‎البلاغه

 

 

جامعیت قرآن

 

 

فِی‎الْقُرْآن‎ِ نَبَأُ ماَ قَبْلَکُم‎ْ وَ مَا خَبَرُ بَعْدَکُم‎ْ وَ حُکْم‎ُ ما بَیْنَکُم‎ْ.1

سرگذشت نسل‎های پیشین شما، و خبرهای مربوط به نسل‎های

آینده شما، و احکام و دستورات مربوط به اموری که بین شما جاری است‎،

همه در قرآن آمده است‎.

 

          آنچه انسان‎، در زندگی این جهانی خود به آن نیازمند است‎، بطور کلی‎، خارج از این سه مورد نیست‎:

          - نخست‎، می‎خواهد بداند که پدران و مادران و نیاکان او، در گذشته‎، چگونه بوده‎اند، چگونه زیسته‎اند، چه‎ها می‎اندیشیده‎اند، چه سرانجامی‎ داشته‎اند، و در چه وضعی و حالی در گذشته‎اند.

          - آنگاه‎، می‎خواهد بداند که پس از مرگ او، دنیا چه صورتی خواهد داشت‎، و نسلهای آینده در چه اوضاع و شرایطی خواهند زیست ، و احوال‎ آنها، در دنیای آینده چگونه خواهد بود.

          - و سپس می‎خواهد بداند: در حال حاضر، در دوران بین گذشته و آینده‎، که خود در آن زندگی می‎کند، با مردم چگونه باید رفتار کند، و

اموری را که بین او و دیگران جاری است‎، چگونه سروسامان دهد، تا به راه‎ نادرست نرود و در طریق آسایش و رستگاری گام بردارد.

          قران مجید، کلام الهی و آسمانی ما مسلمانان‎، کتاب سازنده و روشنگری است که این سه موضوع مهم و حیاتی را، برای ما، به روشنی و بدون تردید یا ابهام‎، توضیح داده‎است‎.

          پس ما، اگر می‎خواهیم با درک و آگاهی زندگی کنیم و در منجلاب‎ گمراهیها فرو نرویم‎، و به سوی سعادت گام برداریم‎، باید قران را به دقت‎ بخوانیم‎، معنی آن را درک کنیم‎، و مفاهیم آن را دستور زندگی خویش قرار دهیم‎، و دستورات و احکام آن را به کار بندیم‎!2

 

 

1ـ کلمات کوتاه نهج‎البلاغه شماره 305

2ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه س 25.

درس هشتم

درس هشتم

 

 

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ شگفتیهای آفرینش ( مورچه )

4ـ او کیست‎؟ دلاور مسلمان

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ پیام نهج‎البلاغه

 

 

                                                                                درسی از نهج‎البلاغه

 

 

ناتوانتر از ناتوانترین

 

 

اَعْجَزُ النّاس‎ِ مَن‎ْ عَجَزَ عَن‎ِ اکِتِسَاب‎ِ الْاِخْواَن‎ِ، وَأَعْجَزُ مِنْه‎ُ

مَن‎ْ ضَیَّع‎َ مَن‎ْ ظَفِرَ بِه‎ِ مِنْهُم‎ْ.1

 

ناتوان‎ترین مردم کسی است که در به دست آوردن دوست‎، ناتوان باشد

و ناتوان‎تر از او،کسی‎است که دوست به دست آمده را، از دست بدهد.

 

 

          توانایی انسان‎، تنها در قدرت جسم و زور بازو نیست‎. بلکه توانایی‎ روحی و اخلاقی‎، بالاتر و باارزش‎تر از توانایی جسم و تن است‎.

          قدرت جسمی‎، با گذشت زمان و افزایش سن و سال از بین می‎رود، اما توانایی روحی و اخلاقی‎، بر اثر گذشت زمان بیشتر می‎شود، و انسان را قوی‎تر و ورزیده‎تر می‎کند.

          پس ما، ضمن آنکه برای سلامت تن و قدرت جسم خود، باید ارزش و اهمیت قائل باشیم و در حفظ آن بکوشیم‎، باید سعی کنیم که توانایی‎ روحی و اخلاقی هم بدست آوریم و هر روز به مقدار آن بیفزائیم‎.

          علی (ع‎) می‎فرماید: یکی از نشانه‎های قدرت روح و توانایی اخلاق‎، این است که انسان بتواند با اخلاق خوب و رفتار انسانی و مناسب‎، برای‎ءے؛ححک‎ خود دوستان زیادی پیدا کند.

          پس کسی که نمی‎تواند برای خود دوست صمیمی و خوبی پیدا کند، از لحاظ روحی و اخلاقی‎، عاجز و ناتوان است‎.

          اما، ناتوان‎تر از او، کسی است که دوستی را که پیدا کرده‎، نتواند برای‎ همیشه نگهدارد. یعنی با رفتار بد و اخلاق نامناسب خود، دوستان بدست‎ آمده را، از دست بدهد و در زندگی اجتماعی‎، تنها بماند. زیرا نگهداری‎ دوست‎، دشوارتر از به دست آوردن دوست است‎. یعنی برای حفظ دوستان‎ به دست آمده‎، بیش از یافتن دوستان جدید، قدرت روحی و اخلاقی لازم‎ است‎.2

 

1ـ نهج‎البلاغه‎، کلمات کوتاه‎، شماره 11.

2ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه‎، صفحه 117.

درس هفتم

درس هفتم

 

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ داستان

4ـ کتابشناسی

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ دانستنی‎ها

7ـ پیام نهج‎البلاغه

 

 

                                                                                     درسی از نهج‎البلاغه

 

ایمان چیست‎؟

 

 

وَقَدْ سُئِل‎َ عَن الاْیمَان‎ِ، فَقَال‎َ عَلَیْه‎ِ السَّلاَم‎ُ: اَلاْیمَان‎ُ مَعْرَفَه‎ٌ

بِالْقَلْب‎ِ، وَ إقراَرٌ بِالْلِسَان‎ِ، وَ عَمَل‎ٌ بِالاَْرْکَان‎ِ.*

         

از امیرالمؤمنین (ع‎) پرسیدند که‎: ایمان چیست‎؟

فرمود: «ایمان عبارت است از: شناخت قلبی‎، اعتراف و اقرار به زبان‎،

عمل با اعضاء و جوارح بدن‎.»

 

          ایمان حقیقی‎، نشانه‎هایی دارد،که هرکس این نشانه‎ها را در خود داشته‎ باشد، مؤمن حقیقی است‎.

          امام‎(ع‎) برای مؤمن حقیقی‎، سه نشانه اصلی و مهم تعیین فرموده‎ است‎، که ما نیز با توجه به آنها می‎توانیم مؤمنان حقیقی را بشناسیم‎.

          طبق فرموده امام‎(ع‎) مؤمن حقیقی کسی است که‎:

           اولاً شناخت قلبی داشته باشد. یعنی از صمیم قلب و از ته دل‎، وجود خدا را شناخته باشد، و صمیمانه معتقد باشد که اصول دین اسلام‎، یعنی‎ یگانگی خداوند متعال‎، نبوت حضرت محمد(ص‎)، و فرا رسیدن روز‎ قیامت‎، عدل خداوند و جانشینی امامان علیهم السلام‎، برحق است‎.

           ثانیاً به زبان اعتراف کند، یعنی اعتقادات الهی و اسلامی خود را بر زبان آورد، و همراه کلمه شهادتین را بر زبان جاری سازد، و به یگانگی خدا و نبوت حضرت محمد (ص‎) اقرار کند.

           ثالثاً وظایف اسلامی خود را با اعضاء بدنش انجام دهد، یعنی وضو ساختن‎، نماز خواندن‎، روزه گرفتن‎، بد نگفتن بازبان‎، بد نشنیدن با گوش‎، نگاه حرام نکرن با چشم‎، و....

          تمام وظائفی را که خداوند برای اعضاء بدن او تعیین فرموده است‎، به‎ طور صحیح و کامل به انجام رساند.

          بنابراین‎، کسی که یکی از این نشانه‎ها، یا حتی قسمتی از این نشانه‎ها را نداشته باشد، نمی‎تواند خود را مؤمن حقیقی بداند.1

 

1ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه‎، ص 76.

درس ششم

 درس ششم

 

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ شگفتیهای آفرینش ( طاووس 3)

4ـ من کیستم‎؟

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ خطبه شگفت‎انگیز بدون نقطه

7ـ پیام نهج‎البلاغه

 

                                                                                     درسی از نهج‎البلاغه

 

 

 زبان عاقل و زبان احمق

 

 

لِسَان‎ُ الْعَاقِل‎ِ وَ راَءَ قَلْبِه‎ِ وَ قَلْب‎ُ الْأَحْمَق‎ِ وَراءَ لِسَانِه‎ِ.1

«زبان عاقل‎، پشت قلب او قرار دارد، و قلب احمق‎، پشت زبان او

جای گرفته است (عاقل با اندیشه سخن می‎گوید و نادان بی‎فکر).»

 

          انسان عاقل‎، وقتی بخواهد سخنی بر زبان آورد، نخست به دل و اندیشة خود مراجعه می‎کند، معنی آن سخن و نیکی یا بدی آن را با عقل و شعور خود می‎سنجد، نتیجه‎یی را که ممکن است از آن حاصل شود حساب‎ می‎کند، و هنگامی که به درستی و خوبی سخن خود اطمینان یافت‎، آن را بر زبان می‎آورد.

          پس عاقل‎، قلب و اندیشه خود را پیش از زبانش به کار می‎اندازد، و زبانش را پشت سر عقل و شعور خود نگاه می‎دارد.

          اما احمق‎، برعکس رفتار می‎کند. یعنی هر سخنی که به زبانش آمد، نسنجیده و بدون فکر و اندیشه بیان می‎کند، و پس از آنکه سخن او، در دیگران تأثیر بد گذاشت‎، تازه به فکر می‎افتد که آیا سخنش درست بوده یا نادرست‎. یعنی احمق‎، نخست زبان خود را به کار می‎اندازد و نسنجیده‎ءے؛پ‎پ‎ک‎ حرف می‎زند، و بعد از آن‎، به قلب و عقل خود مراجعه می‎کند و درباره نیک‎ و بد سخن خود و نتیجه و حاصل آن می‎اندیشد. به همین دلیل است که‎ خردمندان‎، از قدیم گفته‎اند:

          سخنی که دربارة آن کاملاً فکر نکرده‎ای‎، بر زبان میاور.2

 

 

1ـ نهج‎البلاغه‎، کلمات کوتاه‎، شماره 39.

2ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه‎، ص 97.

درس پنجم

درس پنجم

 

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ داستان ( فاصله بین حق و باطل )

4ـ من کیستم‎؟

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ دانستنی‎ها

7ـ پیام نهج‎البلاغه

 

                                                                                   درسی از نهج‎البلاغه

 

 

آخرت نتیجه دنیا

 

 

أَعْمَال‎ُ الْعِبَادِ فی‎ِ عَاجِلِهِم‎ْ، نُصْب‎ُ أَعْیُنِهِم‎ْ فی‎ِ آجِلِهِم‎ْ1

«کارهایی که بندگان در این دنیا انجام می‎دهند، روز قیامت‎، در

برابر چشمهایشان خواهد بود.»

 

          دستگاههای رادیو و تلویزیونی که به دست بشر ساخته شده‎، صدا و گفتار، و حرکات و اعمال آدمی را که چند سال پیش ضبط شده‎، پس از گذشت سالها دوباره پخش می‎کنند، و دوباره عین همان حرفها و حرکات را جلوی چشم ما مجسم می‎سازند. فیلمی که از اعمال و حرکات کسی ضبط‎ شد، تا سالهای سال‎، حتی تا وقتی که دنیا وجود دارد، می‎تواند باقی بماند. چون به فرض اینکه یک فیلم رو به کهنگی و خرابی برود، می‎توان تصویر و صدای آن را روی فیلم دیگری ضبط کرد و به این ترتیب‎، برای همیشه‎ آن تصویر و صدا را نگهداری کرد.

          وقتی بشر که مخلوق خداوند است‎، توانسته چنین دستگاهی بسازد، به‎ سادگی می‎توان فهمید که خدای متعال‎، در دستگاه عظیم آفرینش خود، چه دستگاههای عجیب و دقیقی برای ضبط و نگهداری اعمال انسان‎،ءے؛ااک‎ خلق کرده است‎.

          آری‎، دستگاههای گیرنده و فرستنده و نگهدارنده جهان آفرینش‎، چنان عظیم و دقیق و حساس است که کوچکترین اعمال و کردار انسانها را ضبط می‎کند و حساب یکایک کارها و کلمه به کلمه حرفها را نگاه می‎دارد.

          امام‎(ع‎)، درباره این دستگاه عظیم‎، چنین خبر می‎دهد که‎:

          هر کاری را که بندگان‎، در این دنیا انجام می‎دهند، خداوند با تمام‎ جزئیاتش ضبط و حفظ می‎کند. و در روز قیامت‎، تمام آن کارها را، که در نامه عمل هر کس محفوظ مانده است‎، جلوی چشم بندگان مجسم‎ می‎سازد، تا به چشم خود ببینند و به یاد بیاورند که در این دنیا چه کرده‎اند، و بدانند که خداوند، هر کس را، به نسبت اعمال نیک و یا بدش‎، پاداش یا کیفر می‎دهد.

          و در آن روز، سخت‎ترین عذابها، برای کسانی است که کارهای بدی که‎ در این دنیا انجام داده‎اند، در آن دنیا مقابل چشمشان مجسم می‎شود.2

 

 

1ـ نهج‎البلاغه‎، کلمات کوتاه‎، شماره 6.

2ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه‎، ص 106.

 

درس چهارم

درس چهارم

 

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ شگفتیهای آفرینش ( طاووس 2)

4ـ او کیست‎؟

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ جدول

7ـ پیام نهج‎البلاغه

 

                                                                                   درسی از نهج‎البلاغه

 

 

فرصت را از دست ندهیم

 

 

   إضَاعَه‎ُ الْفُرْصَه‎ِ غُصَّه‎ٌ1

«از دست دادن فرصت‎، مایه غم و اندوه است‎.»

 

          عمر انسان کوتاه و زودگذر است‎، و فرصتهایی زندگی کوتاهتر و زودگذرتر از آن‎. هر روزی که از عمر انسان می‎گذرد، تعدادی از فرصتهای‎ زندگی او نیز برای همیشه از دست می‎رود و نابود می‎شود. چون فرصتهای‎ زندگی‎، دیگر قابل بازگشت نیستند، باید از هر فرصتی بهترین استفاده را بکنیم‎.

          استفاده کردن از فرصت‎، یعنی اینکه هر کاری را در وقت مناسب آن‎ انجام دهیم‎.

          اگر فرصتی که امروز، برای انجام کاری در اختیار ما است از دست برود، فردا، برای آن کار، فرصتی نخواهد بود. چون فرصتهای فردا هم‎، مخصوص کارهای دیگری است که هریک باید در وقت خودش انجام‎ شود، و دیگر نمی‎توانیم کاری را که فرصت انجامش امروز بوده‎، برای فردا بگذاریم‎، در آن صورت‎، کارهایی هم که باید در فرصتهای فردا انجام شود، عقب می‎افتد، و اگر کار به همین شکل پیش برود، تمام فرصتهای‎ روزهای آینده ما نیز، تباه می‎شود و از دست می‎روند.

          پس هر کاری را، باید در فرصت مناسب آن کار انجام داد، وگرنه ممکن‎ است که دیگر، هیچگاه فرصتی برای انجام آن پیدا نشود.

          مثلاً سنین کودکی و نوجوانی‎، فرصت مناسب تحصیل علم و آموختن‎ دانش است‎. کسی که چنین فرصت مناسبی را از دست بدهد، در سالهای‎ بعد، گرفتاریهای زندگی‎، اشتغال به کار و تأمین معاش‎، رسیدگی به امور خانه و همسر و فرزندان‎، و دهها مسئولیت دیگر، به او اجازه و فرصت‎ تحصیل نخواهند داد.

          بهمین دلیل است که انسان باید هر فرصتی را که پیش می‎آید، غنیمت بشمارد و از آن بهترین استفاده را بکند. وگرنه‎، از دست دادن‎ فرصت‎، مایه غم و اندوهی می‎شود که به هیچ قیمتی‎، قابل جبران نخواهد بود.2

 

1ـ نهج‎البلاغه‎، کلمات کوتاه‎، شماره 114.

2ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه‎، ص 113.

درس سوم

درس سوّم

 

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ داستان ( کفش وصله‎دار )

4ـ گردش علمی

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ پیام نهج‎البلاغه

7ـ خطبه شگفت‎انگیز بدون الف

 

 

                                                                                 درسی از نهج‎البلاغه

 

 

در دوستی و دشمنی اندازه نگهدار

 

 

أَحْبِب‎ْ حَبِیبَک‎َ هَوْناً مَا، عَسَی أَن‎ْ یَکُون‎َ بَغیِضَک‎َ یُوْماً مَا،

وَأَبْغِض‎ْ بِغَیْضِک‎َ هَوْنَاً مَا، عَسَی أَن‎ْ یَکُون‎َ حَبِیبَک‎َ یَوْماً مَا1

 

در دوستی با دوست خود اندازه نگهدار، بخاطر آنکه شاید روزی با تو دشمن شود،

 و در دشمنی با دشمن خود نیز اندازه نگهدار، بخاطر آنکه‎ شاید او نیز،

 روزی با تو دوست شود.

 

          در دوستی و دشمنی نیز، همچون مسائل دیگر، باید میانه روی کرد و اندازه نگهداشت‎. چون زیاده روی در دشمنی و یا دوستی نیز، ممکن است‎ زیانهایی متوجه ما سازد، که دیگر قابل جبران نباشد.

          وقتی با کسی دوست می‎شویم‎، نباید در معاشرت با او آنقدر زیاده‎روی‎ کنیم‎، که بیش از اندازه به حریم زندگی ما نزدیک شود، و تمام اسرار ما را بداند. زیرا ممکن است روزی بین ما اختلافی پیدا شود و آن دوست‎، به‎ صورت دشمن ما درآید. در آن صورت‎، او چون تمام اسرار ما را می‎داند و از آنچه در حریم‎ خانواده ما می‎گذرد آگاه است‎، می‎تواند از دانسته‎های خود،ءے؛++ک‎ بر ضد ما سوء استفاده کند، و ضربه‎هایی به ما بزند، که دیگر قابل جبران‎ نباشد. در دشمنی نیز باید میانه‎رو باشیم و اندازه نگه داریم‎. یعنی نباید دشمن را آنقدر آزار و اذیت کنیم‎، و آنقدر درباره‎اش سخنان زشت و زننده‎ بگوئیم‎، که اگر روزی با یکدیگر دوست شدیم‎، به خاطر کارها و حرفهای‎ خود، شرمنده و خجل باشیم‎.2

 

1ـ نهج‎البلاغه‎، کلمات کوتاه‎، شماره 260.

2ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه‎، ص 89.

 

 

 

نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

 

3 ـ ف ـ شجاعی از هرمزگان‎:

          صفحات تاریخ را ورق می‎زدم و تک‎تک جملات آن را مرور می‎نمودم‎، ولی هرچه گشتم‎، نتوانستم کتابی را (بجز قرآن‎) و بعد از قرآن مثل‎ نهج‎البلاغه بیابم‎، هر چند بررسی کردم و هر راهی رفتم ولی باز به همان‎ کتاب روی آوردم‎.

          حس کردم آن را دوست دارم و آن را از جان و دل خواندم و هرچه‎ می‎خواندم به آخر نمی‎رسیدم و تشنه‎تر می‎شدم زیرا مطالعه این کتاب‎ احتیاج به زمینه‎ای خاص داشت و من آن را یافته و از دل و جان پذیرای‎ آن بودم‎.

درس دوم

درس دوّم

 

 

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ شگفتیهای آفرینش ( طاووس 1)

4ـ من کیستم‎؟

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ یک خاطره

7ـ پیام نهج‎البلاغه

 

 

                                                                                   درسی از نهج‎البلاغه

 

 

صبر و ظفر

 

 

                             لاَ یَعْدَم‎ُ الصَّبوُرُ الظَّفَرَ وِ اِن‎ْ طَال‎َ بِه‎ِالزَّماَن‎ُ1

 

            شخص بردبار و شکیبا، پیروزی را، سرانجام از دست نخواهد داد،

            هر چند روزگاری دراز بر او بگذرد.

 

          انسان برای به دست آوردن پیروزی‎، باید صبر و شکیبایی داشته باشد. زیرا کسی که در برابر مشکلات زندگی‎، صبور و بردبار باشد، می‎تواند با حوصله و شکیبائی‎، سر فرصت فکر کند و راههای مختلف را بررسی و آزمایش کند، و سرانجام‎، از میان آنها، راهی را که به پیروزی می‎رسد برگزیند، ولی افراد شتاب‎زده‎، که برای انجام هر کاری‎، عجله می‎کنند و حاضر نیستند صبر و آرامش بکار برند، در برابر مشکلات دست و پای خود را گم می‎کنند و هیچگاه نمی‎توانند یک راه حل منطقی و درست پیدا کنند.

          یک ضرب‎المثل‎فارسی می‎گوید: «صبر تلخ است ولیکن میوة شیرین‎ دارد».

          و ضرب‎المثل دیگری هم می‎گوید: «گر صبر کنی‎، زغوره حلوا سازم‎»

          این دو ضرب‎المثل‎، که تقریباً معنی یکسانی دارند، به خوبی ارزش و کارسازی صبر و بردباری را نشان می‎دهند. وقتی درخت «مو» شروع به‎ میوه‎دادن می‎کند، میوه‎هایش به صورت دانه‎های ریزی به نام «غوره‎» است که مزه‎ای بسیار ترش دارد و قابل خوردن نیست اگر کسی چند ماه‎ صبر کند این غوره‎های ترش‎، به انگورهای شیرین و آبدار مبدل می‎شوند، که می‎توان با آن‎، شیرین‎ترین حلواها را ساخت‎.

          اما کسی که صبر نداشته باشد، و برای استفاده از میوه درخت مو عجله‎ کند، از عجله خود فایده‎ئی نخواهد برد، چون هر کدام از غوره‎ها که به دهان‎ بگذارد، کمترین اثری از شیرینی در آن نخواهد دید.

          پس صبر و شکیبایی‎، اگر چه ممکن است تلخ و دشوار باشد، و اگر چه‎ ممکن است سالیان دراز طول بکشد ولی سرانجام به پیروزی منتهی‎ می‎شود. همچنانکه در قرآن کریم نیز صبر به عنوان یکی از عبادات ذکر شده است‎!2

 

درس اول

درس اول

 

 

1ـ درسی از نهج‎البلاغه

2ـ نهج‎البلاغه در نگاه دانش‎آموزان

3ـ داستان ( پاداش شرکت در هدف )

4ـ او کیست‎؟ دلاور مسلمان

5ـ نهج‎البلاغه از دیدگاه دانشمندان

6ـ دانستنیها

7ـ پیام نهج‎البلاغه

 

 

                                                                                   درسی از نهج‎البلاغه

 

 

چرا بنده دیگران‎؟

 

 

                               وَلاتَکُن‎ْ عَبْدَ غَیْرِک‎َ وَقَدْ جَعَلَک‎َاللَّه‎ُ حُرّاً.1

 

                          بنده دیگران مباش‎، که خدا، تو را آزاد آفریده است‎.

 

          خداوند، انسان را به صورت موجودی «آزاد»، و دارای شخصیت و عزت‎ نفس آفریده است‎. و به او عقل و شعور و نیروی درک و دریافت‎، و قدرت‎ اراده بخشیده است‎، تا اندیشه خود را به کار اندازد، از نیروی بدنی خود استفاده کند، و با قدرت فکر، و تن دادن به کار و تلاش‎، در کمال آزادی و سربلندی‎، زندگی شرافتمندانه‎ای را دنبال کند. در آفرینش خدا، هیچ‎ انسانی از دیگری برتر و با ارزش‎تر، یا کمتر و بی‎مقدارتر نیست‎. بنابراین‎، هیچ انسانی حق ندارد که دیگران را بنده خود سازد، و هیچ انسانی هم حق‎ ندارد خود را به صورت بنده دیگران درآورد. زیرا بندگی‎، تنها در برابر خداوند متعال شایسته است‎، و جز خدا، هیچکس شایسته آن نیست که‎ انسانی‎، در برابرش‎، خود ر ا دچار ذلّت و زبونی کند و مانند بنده ناتوان و بی‎مقداری ظاهر شود.

          البته کسی که عزّت‎نفس داشته باشد، و ارزش انسانی خود را بشناسد،ءے؛ک‎؟ به آزادی گرانقیمتی که خداوند به او ارزانی داشته‎، احترام خواهد گذاشت‎. چنین فردی‎، همیشه به نیروی فکر و قدرت کار و تلاش خود متکی خواهد بود، به آنچه در یک زندگی شرافتمندانه نصیبش می‎شود قناعت خواهد کرد، و در نتیجه‎، همواره سربلند و آزاد خواهد زیست‎.

 

اما افراد ذلیل و بی‎شخصیّتی هم پیدا می‎شوند، که به خاطر مال دنیا، در برابر ثروتمندان یا صاحبان مقام و قدرت‎، به زانو می‎افتند، سرتعظیم‎ فرود می‎آورند و به صورت بنده‎ای ذلیل و بی‎ارزش ظاهر می‎شوند، تا شاید از ثروت و مقام آن افراد بهره‎ای ببرند و بیش از حد لیاقت خود، مال و مقامی به دست آورند.

          امام‎(ع‎)، اینگونه افراد را نکوهش می‎کند و به همه مسلمانان هشدار می‎دهد که‎: مبادا آزادی و ارزش انسانی خود را، که خداوند به شما ارزانی‎ داشته است‎، پایمال کنید و به طمع مال و مقام‎، در برابر انسانی همچون‎ خودتان‎، بندگی کنید، زیرا خداوند، همه انسانها را آزاد و یکسان آفریده‎

 است‎!2

 

1ـ نهج‎البلاغه نامه 31.

2ـ پندهای کوتاه از نهج‎البلاغه‎، ص 69.