جنگ ها

1. کدام یک از خلفای سه گانه برای عزیمت به جنگ با رومیان با حضرت علی ـ علیه السلام ـ مشورت کرد؟
2. کدام یک از خلفای سه گانه برای رفتن به جنگ با ایران با حضرت علی ـ علیه السلام ـ مشورت کرد؟
3. چه کسانی جنگ جمل را برپا کردند و حضرت علی ـ علیه السلام ـ در چه خطبه‌ای از آنها انتقاد می‌کند؟
4. در کدام جنگ حضرت علی ـ علیه السلام ـ از شرکت امام حسن ـ علیه السلام ـ منع می‌کند و فلسفه آن چیست؟
5. در کدام جنگ بود که حضرت ـ علیه السلام ـ پرچم را به فرزندش محمد حنفیه داد؟
6. چه کسی به حجاج خانه خدا حمله ور شد؟
7. نام جنگی است که به اسم یکی از حیوانات است؟
8. تاکتیکهای جنگ در کدام خطبه بیان شده است؟
9. در کدام جنگ بود که شعار«لا حکم الا لله» را سر دادند و توسط چه کسانی بود؟
10. در چه جنگی بود که پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ به حضرت علی ـ علیه السلام ـ بشارت شهادت داد؟
11. واقعه«لیله الهریر» در چه جنگی اتفاق افتاد، و به چه معنا است؟
12. در چه جنگهایی حمزه و جعفر(عموی پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وآله ـ ) و عبیده بن حارث(پسر عموی پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ به شهادت رسیدند؟
13. در کدام جنگ و توسط چه کسی، جد و برادر و دائی معاویه کشته شدند؟
14. در کدام خطبه حضرت علی ـ علیه السلام ـ آداب جنگ را به اصحاب خود می‌آموزد؟
15. نام یک نوع سلاح جنگی است که در صدر اسلام از آن استفاده می‌کردند و اگر حرف اول و دوم آن را حذف کنیم به معنای یک نوع حیوان قوی و مایع خوردنی است و اگر سه حرف آخر آن را حذف نمائیم به معنای«بویایی» است و اگر دو حرف آخر آن را حذف کنیم به معنای یک شیئ گرانبها است و اگر حرف سوم و چهارم آن را حذف نمائیم نام قاتل امام حسین ـ علیه السلام ـ می‌شود،
16. در کدام جنگ معاویه و عمر و عاص نیرنگ قرآن بر سر نیزه کردن را پیاده کردند و حضرت علی ـ علیه السلام ـ در کدام خطبه متذکر می‌شود؟
پاسخ ها:
1. عمر بن خطاب. (خلیفه دوم)[1]
2. عمربن خطاب.[2]
3. طلحه و زبیر و عایشه.[3]
4. جنگ صفین.[4]
5. جنگ جمل.[5]
6. «ضحاک بن قیس» [6]او از دوستان معاویه بود و به حجاج خانه خدا حمله ور شد.
7. جنگ جمل.[7]
8. خطبه یکصد و بیست و چهارم.
9. جنگ صفین توسط خوارج.
10. پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ در جنگ «احد» به حضرت علی ـ علیه السلام ـ بشارت شهادت داد.[8]
11. جنگ صفین. [9]«هریر» در لغت عرب به زوزه سگ می‌گویند. و لیله‌الهریر در جنگ صفین آن شبی را گویند که سپاه معاویه در آن شب در زیر ضربات سپاه امام ـ علیه السلام ـ همچون سگ زوزه می‌کشیدند و نزدیک بود حکومت معاویه و امویان از هم پاشیده شود.
12. حمزه عموی پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وآله ـ در جنگ احد، جعفر عموی پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ در جنگ موته و عبیده بن حارث پسر عموی پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ در جنگ بدر به شهادت رسیدند.[10]
13. در جنگ بدر توسط حضرت علی ـ علیه السلام ـ . حضرت علی ـ علیه السلام ـ در این زمینه می‌فرماید: «من ابوالحسن» در هم کوبنده جد و برادر و دائی تو«معاویه» در روز بدرم.»[11]
14. خطبه 65 و 124.
15. شمشیر.
16. جنگ صفین. در خطبه 121.

---

[1] . خطبه 146.
[2] .خطبه 134.
[3] . خطبه 172.
[4] . خطبه 207.
[5] خطبه 11.
[6] . خطبه 29.
[7] . «جمل» در لغت به معنای شتر می‌باشد.
[8] . خطبه 156، شماره 12.
[9] . خطبه 130.
[10] . نامه 9، شماره 5.
[11] . نامه 10، شماره 8.
  زنان
1. زنی که حضرت علی ـ علیه السلام ـ لقب حماله الحطب(هیزم کش) را به او می‌دهد کیست؟
2. یکی از همسران پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وآله ـ است که از عاملان اصلی جنگ جمل بود؟
3. حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه کسی را بهترین زنان جهان معرفی می‌کند؟
4. زنی را که حضرت علی ـ علیه السلام ـ در خطبه 192 هم راز و هم سنگر پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ معرفی می‌کند چه کسی است؟
5. زنی که حضرت علی ـ علیه السلام ـ در خطبه 202 او را امانت رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ معرفی می‌کند چه نام دارد؟
پاسخ ها:
1. ام جمیله همسر ابولهب وخواهر ابوسفیان [1]
2. «عایشه»، یکی از عاملان اصلی جنگ جمل بود.
3. علی ـ علیه السلام ـ بهترین زنان جهان را فاطمه زهرا (س) معرفی می‌کند. ودر ضمن مقایسه خاندان رسول خدا (ـ صلی الله علیه وآله ـ )باخاندان ابوسفیان می‌فرماید:
«منا خیر نساء العالمین»[2] بهترین زنان جهان فاطمه (س) از ما است.
4. حضرت خدیجه (س). «ولم یجمع بیت واحد یومئذ فی الاسلام غیر رسول الله (ـ صلی الله علیه وآله ـ ) وخدیجه وانا ثالثهما»[3]
5. حضرت فاطمه (س). «ولقد استرجعت الودیه و اخذت الودیعه»، (ای پیامبر! امانتی که به من سپرده بودید هم اکنون باز داده شد).[4]

---

[1] . نامه 28، شماره 13.
[2] . نامه 28.
[3] . خطبه 192، شماره 120.
[4] . 202، شماره 3.
  شاعران
1. نام یکی از شاعران معروف زمان حضرت علی ـ علیه السلام ـ بود که از دوستان و شیعیان حضرت علی ـ علیه السلام ـ محسوب می‌شود؟
2. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در خطبه شقشقیه به شعر کدام یک از شعرای زمان خود تمسک می‌کند؟
3. نام شاعری است که حضرت علی ـ علیه السلام ـ در خطبه 162 به شعر آن تمسک می‌کند؟
پاسخ ها:
1. «فرزدق» یکی از شاعران نامی و از جمله شیعیان و مخلصان حضرت بود.
2. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در خطبه شقشقیه به شعر «اعشی» که از شاعران معروف زمان حضرت بود تمسک می‌کند.[1]
3. امرء القیس.[2]

---

[1] . خطبه 3.
[2] . خطبه 162، شماره 3.
  حشرات، پرندگان و حیوانات
1. نام حشره‌ای است که حجاج بن یوسف ثقفی بوسیله آن از دنیا می‌رود؟
2. حضرت علی ـ علیه السلام ـ همهمه فراریان از جنگ را تشبیه به صدای چه حیوانی می‌کند؟
3. نام پرنده‌ای است که حضرت علی ـ علیه السلام ـ به عنوان شگفتیهای آفرینش، در خطبه 155 ذکر می‌کند؟
4. نام چند پرنده در نهج‌البلاغه ذکر شده است؟
5. نام چند حیوان در نهج‌البلاغه ذکر شده است؟
6. نام چند حشره در نهج‌البلاغه ذکر شده است؟
7. یکی از زیباترین پرندگان است که حضرت علی ـ علیه السلام ـ در خطبه 165 به عنوان شگفتیهای آفرینش ذکر می‌کند؟
8. نام پرنده‌ای در نهج‌البلاغه است که اگر سرکش حرف اول آن را برداریم به نام یکی از حیوانات می‌شود؟
9. نام یکی از بزرگترین موجودات دریایی که در نهج‌البلاغه ذکر شده است چیست؟
10. کوچکترین حیوانی که در نهج‌البلاغه ذکر شده است نام ببرید؟
11. بزرگترین حیوانی که در نهج‌البلاغه ذکر شده است کدام است؟
12. نام حشره‌ای است دارای حواسی نیرومند و دو دندان، که آفت زراعت برای کشاورزان می‌باشد؟
13. طاووس با نگاه به کدام یک از اعضاء بدنش به گریه می‌افتد؟
14. نام حیوانی است در نهج‌البلاغه، که اگر از دو طرف خوانده شود به یک معنا است؟
15. نام پرنده‌ای است در نهج‌البلاغه، که هنگام پرواز جوجه‌هایش به او چسبیده‌اند؟
16. حضرت علی ـ علیه السلام ـ نامه‌ای را که برای سلمان فارسی نوشته‌اند دنیا را به چه حیوانی تشبیه کرده است؟
17. حضرت علی ـ علیه السلام ـ بزدلی و ترسویی اصحاب خود را در جنگ با اهل شام به چه حیوانی تشبیه می‌کند؟
18. نام پرنده‌ای که اگر دو حرف اول آن را حذف کنیم معنای«شخص» و اگر دو حرف آخر آن را حذف کنیم به معنای«ناشنوایی» است و در خطبه 128 ذکر شده است؟
19. نام پرنده‌ای است در خطبه 155 که اگر حرف اول آن را حذف کنیم به معنای«آشکار کردن» است و اگر حرف اول و دوم آن را حذف کنیم نام یکی از غذاهای خوردنی است که معمولا در ایام سوگواری پخته می‌شود، و اگر حرف دوم آن را حذف کنیم نام یکی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان می‌شود و اگر حرف آخر آن را بیندازیم به معنای«پنهانی» است؟
پاسخ ها:
1. خنفساء (سوسک)
2. حضرت علی ـ علیه السلام ـ همهمه فراریان جنگ را به صدای «سوسمار» تشبیه کرده است.[1]
3. خفاش.[2]
4. نام هشت پرنده در نهج‌البلاغه ذکر شده است که عبارتند از: کرکس، خفاش، طاووس، کلاغ، خروس، عقاب، کبوتر، شترمرغ.
5. نام سیزده حیوان در نهج‌البلاغه ذکر شده است که عبارتند از: فیل، گرگ، اسب، گوسفند، شتر، سوسمار، نهنگ، افعی، کفتار، شیر، گورخر، مار، بز.
6. نام سه حشره در نهج‌البلاغه ذکر شده است که عبارتند از: خنفساء(سوسک)، ملخ، عنکبوت.
7. «طاووس» یکی از زیباترین پرندگان است که در نهج‌البلاغه ذکر شده است.
8. پرنده‌ای که اگر سرکش حرف اول آن را برداریم نام حیوانی می‌شود«کلاغ» است که «الاغ» می‌شود.
9. «نهنگ» بزرگترین موجودات دریایی است که در نهج‌البلاغه ذکر شده است.
10. «مورچه و پشه» کوچکترین حیوان در نهج‌البلاغه می‌باشند.
11. «فیل» بزرگترین حیوانی است که در نهج‌البلاغه از آن نام برده شده است.[3]
12. «ملخ» حشره‌ای است دارای حواسی نیرومند و دندان تیز، که آفت زراعت برای کشاورزان می‌باشد.[4]
13. طاووس با نگاه به«پاهایش» به گریه می‌افتد.[5]
14. حیوانی که از دو طرف خوانده شود به یک معنا است«گرگ» نام دارد.[6]
15. «خفاش» پرنده‌ای است که هنگام پرواز جوجه‌هایش به او چسبیده‌اند.[7]
16. امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ دنیا را به «مار» تشبیه می‌کند.[8]
17. کفتار و سوسمار.[9]
18. کرکس.
19. خفاش.

---

[1] . خطبه 123.
[2] . خطبه 155.
[3] . خطبه 165 و خطبه 185.
[4] . خطبه 185.
[5] . خطبه 165، شماره 16.
[6] . خطبه 108، شماره 16.
[7] . خطبه 155، شماره 11.
[8] . نامه 68.
[9] . خطبه 68.
  خلفا
1. «ابو قحافه» لقلب کدامیک از خلفا است؟
2. کدام خلیفه داماد پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ بود؟
3. کدام خلیفه بود که به حضرت علی ـ علیه السلام ـ گفت: از مردم برای من مهلت بگیر؟
4. کدام خلیفه در جنگ با روم و ایران با حضرت علی ـ علیه السلام ـ مشورت کرد؟
5. حضرت علی ـ علیه السلام ـ کدام خلیفه را تشبیه به شتر سوار سرکش می‌کند؟
6. حضرت علی ـ علیه السلام ـ کدام خلیفه را به شتر پرخور و شکم برآمده تشبیه می‌کند؟
7. حضرت علی ـ علیه السلام ـ نسبت خود را به خلافت به چه چیزی تشبیه می‌کند؟
8. جمله«لقد تقمصها فلان ...» در خطبه شقشقیه انتقاد به کدامیک از خلفا می‌باشد؟
9. حضرت علی ـ علیه السلام ـ دو صفت«خشونت» و«شتابزدگی و اشتباه» را برای کدام یک از خلفا در خطبه شقشقیه ذکر می‌کند؟
پاسخ ها:
1. ابو قحافه لقب«ابوبکر» می‌باشد.[1]
2. عثمان(خلیفه سوم).
حضرت علی ـ علیه السلام ـ در مورد عثمان می‌فرماید: «تو از نظر دامادی پیامبر ـ صلی الله علیه وآله ـ به مرحله‌ای رسیدی که آن دو(ابوبکر و عمر) نرسیدند.»[2]
3. عثمان.[3]
4. خلیفه‌ای که در جنگ با روم و ایران با حضرت علی ـ علیه السلام ـ مشورت کرد، «عمر» بود.
5. عمر.[4]
6. خلیفه سوم(عثمان)[5]
7. حضرت علی ـ علیه السلام ـ نسبت خود را به خلافت، نسبت سنگ وسط آسیاب به آسیاب تشبیه می‌کند.[6]
یعنی همانطوری که دوران و گردش آسیاب قائم به آن سنگ و میخ آهنی وسط است و بدون آن خاصیت آسیابی ندارد. همچنین خلافت بدست غیر من زیان دارد مانند سنگی که در گوشه‌ای افتاده در زیر دست و پای کفر و ضلالت لگد کوب شده.
8. ابوبکر.
9. عمر. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در صفات عمر خلیفه دوم می‌فرماید: «فصیرها فی حوزه خشناء یغلظ کلمها و یخشن مسها و یکثر العثار فیها و الاعتذار منها».[7]
«ابوبکر زمام خلافت را در اختیار کسی قرار داد که جوی از خشونت، سختگیری، اشتباه و پوزش طلبی بود.»

---

[1] . خطبه 164، شماره 3.
[2] . خطبه 164، شماره 3. (عثمان، رقیه و ام کلثوم را که بنابر مشهور دختران پیغمبر بودند به همسری خود درآورد. ابتدا با رقیه ازدواج کرد بعد از چند مدتی آن مظلومانه وفات نمود. سپس ام کلثوم را بجای خواهر به تزویج عثمان در آوردند).
[3] . خطبه 164، شماره 11.
[4] . خطبه 3، شماره 7.
[5] . خطبه 3، شماره 10.
[6] . خطبه 3(شقشقیه).
[7] . خطبه 3، شماره 6.
  ضرب‌المثلها
1. مفهوم ضرب‌المثل«حوضی برایشان از آب پر سازم که تنها خود بتوانم آبش را بکشم» یعنی چه و برای چه کسانی فرموده است؟
2. مفهوم ضرب‌المثل«گوسفند تک رو طعمه گرگ می‌گردد» یعنی چه و به چه مناسبتی حضرت علی ـ علیه السلام ـ ذکر کرده‌اند؟
3. ضرب‌المثل«خاشاک در چشم و استخوان در گلو» یعنی چه، و به چه مناسبت حضرت علی ـ علیه السلام ـ ایراد فرموده‌اند؟
4. معنای ضرب‌المثل«ذمه من گرو سخنانی است که می‌گویم و تمام آنها را ضمانت می‌کنم» چیست و به چه مناسبتی ایراد شده است؟
5. ضرب‌المثل«شیری می‌خواهند از مادری که از شیردان باز ایستاده» به چه معنا است و در چه موردی ایراد شده است؟
6. حضرت علی ـ علیه السلام ـ جمله«شما برای تیراندازی نشانه و برای خورنده لقمه و برای حمله کننده شکارید» را درباره چه کسانی فرموده و منظور آن حضرت چه بود؟
7. مفهوم ضرب‌المثل«من بینی و چشم این کار را زده‌ام»[1] چیست و در چه موردی گفته شده است؟
8. مفهوم ضرب‌المثل«تربت ایدیکم» یعنی«دستهای شما به خاک آلوده باد» یعنی چه و در مورد چه کسانی گفته شده است؟
پاسخ ها:
1. مفهوم ضرب‌المثل این است که: «نقشه‌ای برای آنها(طلحه و زبیر) طرح کنم که راه فرار از آن را نداشته باشند.»[2]
این ضرب‌المثل را برای طلحه و زبیر فرموده است که خواهان خون عثمان بودند و جنگ جمل را به راه انداختند.
2. مفهوم ضرب‌المثل این است که: «از تنهایی و پراکندگی بپرهیز که انسان تنها طعمه شیطان می‌شود.»[3]
وقتی که حضرت راجع به اشتباهات خوارج سبک مغز سخن می‌گفت این ضرب‌المثل را بیان فرمودند.
3. این ضرب‌المثل را پیرامون غصب خلافت فرموده‌اند که حضرت علی ـ علیه السلام ـ در مقابل این غصب صبر و بردباری را پیش گرفتند که همچون خاری در چشم و استخوانی در لگو او را ناراحت می‌کرد.[4]
4. منظور و مقصود حضرت علی ـ علیه السلام ـ این است که: در راستی گفتارم تردیدی نیست و باطل و نادرستی در آن راه ندارد. این ضرب‌المثل را آن حضرت هنگامی که مردم مدینه با او بیعت کردند فرمود.[5]
5. معنای ضرب‌المثل این است که: طلحه و زبیر توقع دارند من هم مانند عثمان از مال فقرا و مسلمانان هر چه می‌خواهند به ایشان بدهم(لکن من چنین نخواهم کرد).
این ضرب‌المثل را در توبیخ کسانی ایراد می‌کند که توقعات بی مورد از آن حضرت داشتند.[6]
6. درباره اهل بصره. منظور آن حضرت این است که: شما بخاطر کم فهمی و نادانی، لشکر بیگانه(اصحاب جمل) را به شهر خود راه دادید که شما را هدف تیر خودشان قرار داده، و اموالتان را خورده و گرفتارتان ساخته‌اند.[7]
7. این ضرب‌المثل بجای ضرب‌المثل فارسی است که می‌گویند: «من همه طرف این کار را زیرو رو کرده‌ام» یعنی این کاری که می‌خواهم انجام بدهم تصمیم نهایی من است. این ضرب‌المثل را حضرت در مورد جنگ با معاویه بیان داشته است و آن را حتمی می‌داند.
8. یعنی خداوند شما را به فقر و پریشانی مبتلا سازد و خیر و نیکی نبینید. این ضرب‌المثل را حضرت علی ـ علیه السلام ـ خطاب به اهل شام فرموده است هنگامی که در جنگ با اهل شام سستی و سهل انگاری ورزیدند.

---

[1] . لقد شربت انف هذا الامر و عینه». خطبه 43.
[2] . خطبه 137. شماره 4.
[3] . خطبه 127، شماره 8.
[4] . خطبه 3. شماره 3.
[5] . خطبه 16، شماره 1.
[6] . خطبه 22، شماره 3.
[7] . خطبه 14، شماره 1.
  سایر مباحث گوناگون
1. حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه کسی را تشبیه به گاو می‌کند و علت آن چیست؟
2. «زبیر» با حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه نسبتی دارد؟
3. حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه کسی را پدر قوچهای چهارگانه معرفی می‌کند؟
4. امام حسن و امام حسین ـ علیه السلام ـ برای آزادی چه کسی به حضور حضرت علی ـ علیه السلام ـ رسیدند؟
5. چه کسی حضرت علی ـ علیه السلام ـ را به شوخی طبعی و اهل مزاح افتراء می‌زند؟
6. در کدام نماز میت بود که پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه وآله ـ بجای پنج تکبیر، هفتاد تکبیر گفت؟
7. شخصی که از طرف حضرت علی ـ علیه السلام ـ در جنگ صفین برای حکمیت انتخاب شده بود چه نام داشت؟
8. شخصی که از طرف معاویه در جنگ صفین برای حکمیت انتخاب شده بود چه نام داشت؟
9. به نظر حضرت علی ـ علیه السلام ـ علم بهتر است یا ثروت؟
10. به نظر حضرت علی ـ علیه السلام ـ عدالت برتر است یا سخاوت؟
11. کدامیک از ائمه هنگام نزول وحی بر پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ ، صدای ناله شیطان را شنید؟
12. چه قومی از پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ درخواست معجزه(حرکت درخت از ریشه )کردند؟
13. پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ به چه کسی غذای جویده دهان خود را می‌داد؟
14. خداوند چه دینی را بالاتر از همه ادیان قرار داده است؟
15. چه کسی متصدی غسل پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ شد و پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ در دامن چه کسی جان سپرد؟
16. در کدام قوم بود که گناه یک نفر موجب عذاب و کیفر برای همه قوم شد؟
17. کدام یک از مخلوقات خداوند خواب و فراموشی ندارد؟
18. حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه مخلوقاتی را ستون برای عرش معرفی می‌کند؟
19. حضرت علی ـ علیه السلام ـ کوتاهی حکومت چه کسی را به لیسیدن سگ از بینی تشبیه کرده‌اند؟
20. از دیدگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ مسلمان واقعی چه کسی است؟
21. از دیدگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ شریرترین مردم چه کسانی هستند؟
22. از دیدگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ مبغوضترین افراد نزد خدا چه کسانی هستند؟
23. در کدام ماجرا بود که ردای حضرت علی ـ علیه السلام ـ از دو طرف پاره می‌شود؟
24. حضرت علی ـ علیه السلام ـ بی ارزشی چه چیزی را به آب بینی گوسفند تشبیه می‌کند؟
25. حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه چیزی را به آبی متعفن و لقمه‌ای گلوگیر تشبیه می‌کند؟
26. چه کسی دوبار اسیر شده است؟
27. «عرف‌ النار» لقب چه کسی و به چه معنا است؟
28. نام چه فصلهایی در نهج‌البلاغه ذکر شده است؟
29. شعار خوارج در جنگ صفین چه بود؟
30. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در مورد کدام قوم فرمود«از شما حتی ده نفر باقی نخواهد ماند»؟
31. حضرت علی ـ علیه السلام ـ عاقبت کدام قوم را دزد و راهزن معرفی می‌کند؟
32. حضرت علی ـ علیه السلام ـ ترسناکترین فتنه برای مؤمنین را، فتنه چه کسی می‌داند؟
33. چه قومی مرتکبین گناه کبیره را کافر می دانند؟
34. حضرت علی ـ علیه السلام ـ ترکهای مغول را به صفاتی معرفی می‌کند؟
35. حضرت علی ـ علیه السلام ـ فاصله بین چه چیزی را چهار انگشت می‌داند؟
36. از دیدگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ کدام ظلم بخشودنی نیست؟
37. محبوبترین چیزی که حضرت علی ـ علیه السلام ـ دوست داشت با آن ملاقات کند چه بود؟
38. «ابن نابغه» لقب چه کسی می‌باشد؟
39. مراد از«ناکثین»، «قاسطین» و «مارقین» چه کسانی هستند؟
40. «شیطان ردهه» لقب چه کسی می‌باشد؟
41. از دیدگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ بهترین مخلوق در نزد خدا چه کسی است؟
42. حضرت علی ـ علیه السلام ـ مصرف اموال خود را بعد از وفاتش به چه کسی می‌سپارد؟
43. «اسداله» لقب چه کسی می‌باشد؟
44. «اسد الاحلاف» لقب چه کسی می‌باشد؟
45. روزی از ایام هفته است که خواندن نماز مخصوصی در آن روز سفارش شده و حضرت علی ـ علیه السلام ـ در نامه 69 به آن اشاره دارد؟
46. عاجزترین مردم از نظر حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه کسی است؟
47. از نظر حضرت علی ـ علیه السلام ـ ایمان بر چند پایه استوار است؟
48. مراد حضرت علی ـ علیه السلام ـ از جمله، «زبان عاقل در پشت قلب او، و قلب احمق در پشت زبان او قرار دارد» چیست؟
49. حضرت علی ـ علیه السلام ـ جمله،«خواب توام با یقین و ایمان بهتر است از نماز با شک» را خطاب به چه گروهی فرمودند؟
50. حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه چیز را به میوه نارس تشبیه می‌کند؟
51. کدام یک از اصول دین در نهج‌البلاغه ذکر شده است؟
52. کدام یک از فروع دین در نهج‌البلاغه ذکر شده است؟
53. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در خصوص جلوگیری از احتکار در نامه 53 چه دستوراتی را برای مالک اشتر صادر کرد؟
54. از دیدگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ عید واقعی چه روزی است؟
55. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در حکمت 146 چه چیزی را پاسدار ایمان معرفی می‌کند؟
56. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در حکمت 428 جشن روزه‌دار در چه چیز می‌داند؟
57. بزرگترین گناه در حکمت 348 چه گناهی معرفی شده است؟
58. بزرگترین فاجعه تاریخ در نگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه بود؟
59. بزرگترین شاهد در نهج‌البلاغه در خطبه 212 چه کسی معرفی شده است؟
60. بهترین داور در نهج البلاغه چه کسی معرفی شده است؟
61. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در نامه 45 ترسناکترین دادگاه را کدام دادگاه معرفی می‌کند؟
62. حضرت علی ـ علیه السلام ـ بزرگترین فقر را چه چیزی معرفی می‌کند؟
63. دو نقدینه رایج در عصر حضرت علی ـ علیه السلام ـ چه بود؟
پاسخ ها:
1. طلحه.[1]
2. زبیر«پسردائی» حضرت علی ـ علیه السلام ـ می‌باشد.[2]
3. مروان بن حکم.[3]
4. مروان بن حکم.[4]
5. عمر وعاص.[5]
6. نماز بر پیکر حمزه سیدالشهداء، که پیامبر اکرم (ـ صلی الله علیه وآله ـ )بجای پنج تکبیر، هفتاد تکبیر گفتند.[6]
7. ابوموسی اشعری.
8. عمروعاص.[7]
9. علم.
حضرت علی ـ علیه السلام ـ خطاب به کمیل می‌فرماید: «ای کمیل علم بهتر از مال است،(چون): 1.علم تو را پاسداری می‌کند ولی تو باید مال را حفظ کنی. 2. مال با انفاق کم می‌شود ولی علم با انفاق افزون می‌گردد.3. دست پروردگار مال به مجرد زوال مال از از بین می‌روند(ولی شاگردان علم پایدارند). 4. ای کمیل بن زیاد! شناخت علم آیینی است که با آن جزا داده می‌شود، بوسیله آن انسان در دوران حیات، اطاعت فرمان خدا می‌کند و بعد از وفات نام نیک از او می‌ماند، و علم حاکم است و مال محکوم.»[8]
10. عدالت.
از حضرت علی ـ علیه السلام ـ پرسیدند که آیا جود برتر است یا عدالت؟ امام ـ علیه السلام ـ به دو دلیل فرمودند که عدالت برتر است:
1. عدالت هر چیز را در جای خود قرار می‌دهد ولی سخاوت آن را از مسیرش فراتر می‌برد.
2. عدالت، قانونی همگانی است ولی سخاوت جنبه خصوصی دارد بنابراین عدالت شریفتر و برتر است.[9]
11. کسی که هنگام نزول وحی بر پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ صدای ناله شیطان را شنیده«حضرت علی ـ علیه السلام ـ » بود.[10]
12. قومی که درخواست معجزه از پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ کردند، قوم «قریش» بود.[11]
13. پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ به حضرت علی ـ علیه السلام ـ غذای جویده دهان خود را می‌داد.[12]
14. «دین اسلام» دینی است که خداوند آن را بر همه ادیان برتری داده است.[13]
15. حضرت علی ـ علیه السلام ـ متصدی غسل پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ بود.[14]
16. قومی که گناه یک نفر موجب عذاب و کیفر برای همه قوم شد، «قوم ثمود» بود.[15]
17. فرشتگان و ملائکه.[16]
18. فرشتگان.[17]
19. مروان بن حکم.[18]
20. حضرت علی ـ علیه السلام ـ در مورد مسلمان واقعی می‌فرماید: مسلمان واقعی کسی است که مسلمانان از زبان و دستش در امان باشند مگر آن جا که حق اقتضا کند. و آزار رساندن به هیچ مسلمانی جز در مواردی که موجبی( به حکم خدا) داشته باشد روا نیست.[19]
21. شریرترین مردم در نزد حضرت علی ـ علیه السلام ـ «خوارج» بودند.[20]
22. «مبغوضترین افراد نزد خدا بنده‌ای است که خدا او را به خودش واگذاشته، از راه راست منحرف گشته و بدون راهنما گام بر می‌دارد.»[21]
23. هنگام بیعت مردم با حضرت علی ـ علیه السلام ـ .[22]
24. «دنیا» در نزد حضرت علی ـ علیه السلام ـ از آب بینی گوسفند بی ارزش‌تر است.[23]
25. زمامداری و حکومت بر مردم در نزد حضرت علی ـ علیه السلام ـ همانند آبی متعفن و لقمه‌ای گلوگیر است.[24]
26. «عرف النار» لقب اشعث بن قیس است.[25]
27. اشعث بن قیس.[26]
28. فصل بهار، تابستان، پائیز و زمستان.
29. شعار خوارج در جنگ صفین«لا حکم الا لله» بود. یعنی: فرمانی جز فرمان خدا نیست.[27]
30. قوم خوارج.[28]
31. قوم خوارج.[29]
32. فتنه بنی امیه.[30]
33. قوم خوارج. آنان عقیده داشتند که هر کس گناه کبیره‌ای انجام دهد کافر و از اسلام خارج می‌گردد.
34. حضرت علی ـ علیه السلام ـ درباره ترکهای مغول می‌فرماید: گویا قومی را می‌نگرم که چهره‌هایشان همچون سپرهای چکش خورده است، دیباج و حریر می پوشند، اسبهای اصیل را یدک می‌کشند و آن چنان دستشان در کشتار باز است که مجروحان از روی بدن کشتگان حرکت می‌کنند، و فراریان از اسیر شدگان کمترند.»[31]

35. فاصله بین حق و باطل.[32]
36. شرک به خدا.[33]
37. محبوب‌ترین چیز در نزد امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ «مرگ» بود.[34]
حضرت می‌فرماید: «محبوبترین چیزی که دوست دارم ملاقاتش کنم، مرگ است».
38. «ابن نابغه» یا پسر نابغه لقب عمروعاص می‌باشد.
39. «ناکثین» یعنی پیمان شکنان، «قاسطین» یعنی متجاوزان و «مارقین» یعنی خارج شوندگان از دین.[35]
40. «شیطان ردهه» لقب ذوالثدیه رئیس خوارج می باشد.
حضرت علی ـ علیه السلام ـ در موردش می‌فرماید: «و اما شیطان ردهه با صاعقه‌ای که قلبش را به طپش در آورد و سینه‌اش را به لرزه انداخت کارش را تمام ساختم».
41. از دیدگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ حضرت محمدبن عبدالله ـ صلی الله علیه وآله ـ پیامبر گرامی اسلام بهترین مخلوق در نزد خدا است.[36]
42. به امام حسن ـ علیه السلام ـ .[37]
43. «اسدالله» لقب حمزه سید الشهداء عموی پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه وآله ـ می‌باشد.[38]
44. «اسد الاحلاف» لقب ابوسفیان می‌باشد.[39]
45. «روز جمعه» [40]از روزهایی است که خواندن نماز جمعه در آن روز مستحب می‌باشد و حضرت علی ـ علیه السلام ـ اهمیت این روز را به حارث همدانی در نامه 69 سفارش می‌کند.
46. «از دیدگاه حضرت علی ـ علیه السلام ـ عاجزترین مردم کسی است که از بدست آوردن دوست عاجز بماند و از او عاجزتر کسی است که دوستان بدست آورده را از دست بدهد.»[41]
47. درباره ایمان از حضرت علی ـ علیه السلام ـ سؤال شد در پاسخ فرمود: ایمان بر چهار پایه استوار است: «صبر، یقین، عدالت، و جهاد.[42]
48. سید رضی درباره این جمله می‌فرماید: منظور این است که عاقل زبانش را رها نمی‌سازد در سخن گفتن، مگر بعد از مشورت و فکر و سنجش. ولی احمق حرفها و سخنانی که از زبانش می‌پرد قبل از مراجعه به فکر و دقت و اندیشه است. بنابراین گویا زبان عاقل تابع و پشت قلب او است و قلب احمق تابع زبانش می‌باشد.»[43]
49. خوارج.[44]
50. طلب خلافت بعد از غصب ابوبکر.
51. کلیه پنج اصل (توحید، عدل، نبوت، امامت، معاد).
52. نماز، روزه، زکات، حج، جهاد،[45] امر به معروف و نهی از منکر.[46]
53. «فامنع من الاحتکار فان رسول الله ـ صلی الله علیه وآله ـ منع منه و لیکن البیع بیعا سمحا: بموازین عدل، و اسعار لا تجحف بالفریقین من البایع و المبتاع، فمن قارف حکره بعد نهیک ایاه فنکل به و عاقبه فی غیر اسراف» [47]
«از احتکار به شدت جلوگیری کن که رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ از آن منع فرمود. باید معاملات با شرائط آسان صورت گیرد، با موازین عدل و نرخهایی که نه به فروشنده زیان رساند و نه به خریدار، و هرگاه کسی پس از نهی از تو از احتکار، به چنین کاری دست بزند او را کیفر کن، در مجازات او بکوش، ولی این مجازات نباید بیش از حد باشد.»
54. عید واقعی روزی است که انسان در آن روز معصیت و نافرمانی خدا نکند.«کل یوم یعصی الله فیه فهو عید»[48]
55. صدقه.«سوسوا ایمانکم بالصدقه».[49]
56. قبولی روزه روزه‌دار نزد خداوند سبحان. «انما هو عید لمن قبل الله صیامه».[50]
57. کوچک شمردن گناهان.[51]
58. مرگ رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله ـ [52]
59. خداوند.«یا اکبر الشاهدین».[53]
60. خداوند «و نِعْمَ الحکم الله».[54]
61. روز قیامت «و انما هی نفسی ارزوضها بالتقوی لتاتی امنه یوم الخوف الاکبر.»[55]
62. بی خردی. «اکبر الفقر الحمق».[56]
63. طلا و نقره.

---

[1] . خطبه 31.
[2] . خطبه 31.
[3] . خطبه 73، شماره 3.
[4] . خطبه 73.
[5] . خطبه 84.
[6] . نامه 28، شماره 7.
[7] . نامه 39.
[8] . حکمت 147، شماره 3.
[9] . حکمت 437.
[10] . خطبه 192، شماره 121.
[11] . خطبه 192، شماره 123.
[12] . خطبه 192، شماره 117.
[13] . خطبه 198، شماره 12.
[14] . خطبه 197، شماره 3.
[15] . خطبه 201، شماره 2.
[16] . خطبه 1، شماره 19.
[17] . خطبه 1، شماره 21.
[18] . خطبه 73، شماره 2.
[19] . خطبه 167، شماره 3.
[20] . خطبه 127، شماره 5.
[21] . خطبه 103، شماره 6.
[22] . خطبه 3، شماره 13.
[23] . خطبه 3، شماره 18.
[24] . خطبه 5، شماره 2.
[25] . خطبه 19، شماره 1.
[26] .خطبه 19، کلام سید رضی.
[27] . خطبه 40، شماره 1.
[28] .خطبه 59.
[29] . خطبه 60.
[30] . خطبه 93، شماره 7.
[31] . خطبه 128، شماره 4.
[32] . خطبه 141، شماره 2.
[33] .خطبه 176، شماره 31.
[34] . خطبه 180، شماره 7.
[35] . خطبه 192، شماره 113.
[36] . خطبه 198، شماره 12.
[37] . نامه 24، شماره 2.
[38] . نامه 28، شماره 13.
[39] . نامه 28، شماره 13.
[40] . نامه 69، شماره 11.
[41] . حکمت 12.
[42] . حکمت 31.
[43] . حکمت 40.
[44] . حکمت 97.
[45] .خطبه 110.
[46] . خطبه 156.
[47] . نامه 53، شماره 99.
[48] . حکمت 428.
[49] . حکمت 146.
[50] . حکمت 428.
[51] . حکمت 348.
[52] . خطبه 202، 235.
[53] . خطبه 212.
[54] . نامه 45، شماره 8.
[55] . نامه 45، شماره 10.
[56] . حکمت 380.