ترجمه حکمت های 181 - 200 نهج البلاغه ( دشتی )
- جمعه, ۸ شهریور ۱۳۹۲، ۱۱:۲۹ ق.ظ
حکمت 181
و درود خدا بر او فرمود: شگفتا! آیا معیار خلافت صحابی پیامبر بودن است؟ اما صحابی بودن و خویشاوندی ملاک نیست؟ (از امام شعری در همین مسئله نقل شد که به ابابکر فرمود) اگر ادعا می کنی با شورای مسلمین به خلافت رسیدی، چه شورایی بود که رای دهندگان حضور نداشتند؟ و اگر خویشاوندی را حجت می آوری، دیگران از تو به پیامبر نزدیک تر و سزاوارترند.
حکمت 182
و درود خدا بر او فرمود: همانا انسان در دنیا تخته نشان تیرهای مرگ است، ثروتی که دستخوش تاراج مصیبتهاست، با هر جرعه نوشیدنی گلو رفتنی، و در هر لقمه ای گلوگیر شدنی است، و بنده نعمتی به دست نیاورد جز آن که نعمتی از دست بدهد، و روزی به عمرش افزوده نمی گردد جز با کم شدن روزی دیگر، پس ما یاران مرگیم، و جانهای ما هدف نابودی ها، پس چگونه به ماندن جاودانه امیدوار باشیم؟ در حالی که گذشت شب و روز بنایی را بالا نبرده جز آنکه آن را ویران کرده، و به اطراف پراکند.
حکمت 183
و درود خدا بر او فرمود: ای فرزند آدم، آنچه را که بیش از نیاز خود فراهم کنی، برای دیگران اندوخته ای.
حکمت 184
و درود خدا بر او فرمود: دلهارا روی آوردن و پشت کردنی است، پس دلها را آنگاه به کار وادارید که خواهشی دارند و روی آوردنی، زیرا اگر دل را به اجبار بکاری واداری کور می گردد.
حکمت 185
و درود خدا بر او فرمود: چون خشم گیرم، کی آن را فرونشانم؟ در آن زمان که قدرت انتقام ندارم؟ که به من بگویند! (اگر صبر کنی بهتر است.) یا آنگاه که قدرت انتقام دارم؟ که به من بگویند: (اگر عفو کنی خوب است.)
حکمت 186
و درود خدا بر او فرمود: (در سر راه از کنار مزبله ای عبور می کرد) این همان است که بخیلان به آن بخل می ورزند. (و در روایت دیگری نقل شد که) این چیزی است که دیروز بر سر آن رقابت می کردید.
حکمت 187
و درود خدا بر او فرمود: مالی که نابودی آن تو را پند می دهد، از دست نرفته است.
حکمت 188
و درود خدا بر او فرمود: این دلها همانند تن ها خسته می شوند، برای نشاط آن به سخنان تازه حکیمانه روی بیاورید.
حکمت 189
و درود خدا بر او فرمود: (وقتی شنید که خوارج می گویند، حکومت فقط از آن خداست) سخن حقی است که از آن اراده باطل دارند.
حکمت 190
و درود خدا بر او فرمود: (در تعریف جمع اوباش، فرمود) آنان چون گرد هم آیند پیروز شوند، و چون پراکنده شوند سود دهند (از امام پرسیدند چون اوباش گرد هم آیند زیان رسانند را دانستیم، اما چه سودی در پراکندگی آنان است فرمود:) صاحبان کسب و کار، و پیشه وران به کارهای خود باز می گردند، و مردم از تلاش آنان سود برند، بنا به ساختن ساختمان، و بافنده به کارگاه بافندگی، و نانوا به نانوایی روی می آورد.
حکمت 191
و درود خدا بر او فرمود: (جنایتکاری را حضور امام آوردند که جمعی اوباش همراه او بودند.) خوش مباد، چهره هایی که جز به هنگام زشتیها دیده نمی شوند.
حکمت 192
و درود خدا بر او فرمود: با هر انسانی دو فرشته است که او را حفظ می کنند، و چون تقدیر الهی فرارسد، تنهایش می گذارند، که همانا مرگ سپری نگهدارنده است.
حکمت 193
و درود خدا بر او فرمود: (طلحه و زبیر خدمت امام آمدند و گفتند با تو بیعت کردیم که ما در حکومت شریک تو باشیم، فرمود:) نه، هرگز، بلکه شما در نیرو بخشیدن، و یاری خواستن شرکت دارید، و دو یاورید به هنگام ناتوانی و درماندگی در سختیها
حکمت 194
و درود خدا بر او فرمود: ای مردم! از خدایی بترسید که اگر سخنی گویید می شنود، و اگر پنهان دارید می داند، و برای مرگی آماده باشید، که اگر از آن فرار کنید شما را می یابد، و اگر بر جای خود بمانید شما را می گیرد، و اگر فراموشش کنید شما را از یاد نبرد.
حکمت 195
و درود خدا بر او فرمود: ناسپاسی مردم تو را از کار نیکو باز ندارد، زیرا هستند کسانی، بی آنکه از تو سودی برند تو را می ستایند، چه بسا ستایش اندک آنان برای تو سودمندتر از ناسپاسی ناسپاسان باشد. و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.
حکمت 196
و درود خدا بر او فرمود: هر ظرفی با ریختن چیزی در آن پر می شود جز ظرف دانش که هر چه در آن جای دهی، وسعتش بیشتر می شود.
حکمت 197
و درود خدا بر او فرمود: نخستین پاداش بردبار از بردباریش آنکه مردم در برابر نادان پشتیبان او خواهند بود.
حکمت 198
و درود خدا بر او فرمود: اگر بردبار نیستی، خود را به بردباری بنمای، زیرا اندک است کسی که خود را همانند مردمی کند و از جمله آنان به حساب نیاید.
حکمت 199
و درود خدا بر او فرمود: کسی که خود را حساب کشد، سود می برد، و آن که از خود غفلت کند زیان می بیند، و کسی که از خدا بترسد ایمن باشد، و کسی که عبرت آموزد آگاهی یابد، و آنکه آگاهی یابد می فهمد، و آن که بفهمد دانش آموخته است.
حکمت 200
و درود خدا بر او فرمود: دنیا پس از سرکشی به ما روی می کند، چونان شتر ماده بدخو که به بچه خود مهربان گردد. (سپس این آیه را خواند) و اراده کردیم بر مستضعفین زمین، منت گذارده آنان را امامان و وارثان حکومتها گردانیم.
- ۹۲/۰۶/۰۸