خطبه 56-به یاران خود

به یاران خود همانا پس از من مردی بر شما چیره شود، که گلویی گشاده دارد و شکمی فراخ و برون افتاده. بخورد هر چه یابد و بجوید آن چه نیابد. اگر توانید او را بکشید، و نتوانیدش کشت. او شما را فرمان دهد تا مرا دشنام گویید و از من بیزاری جویید. اما دشنام، مرا دشنام دهید که برای من زکات است و برای شما نجات. اما بیزاری، از من بیزاری مجویید که من بر فطرت مسلمانی زادم، و در ایمان و هجرت از همه پیش افتادم.

خطبه 57-با خوارج

درباره خوارج سنگ بلا بر سرتان ببارد، چنان که نشانی از شما باقی نگذارد. پس از ایمان به خدا و جهاد با محمد مصطفی (ص) بر کفر خود گواه باشم.؟! اگر چنین کنم گمراه باشم، و در رستگاری بیراه. کنون گمراهی را راهنمای خویش و راه گذشته را پیش گیرید، همانا که پس از من همگیتان خوارید و طعمه شمشیر برنده مردم ستمکار، که این رفتار را سنت شمارند و شما را از میان بردارند (گفته امام (ع) و لابقی منکم آبر، آبر را به با و را کرده اند، گویند: رجل آبر آن که خرما بن را اصلاح کند، و آثر نیز روایت شده و آن به معنی کسی است که حدیث روایت کند، و این نزد من درست ترین وجه ها است. گویی امام (ع) می فرماید: کسی از شما مماند که حدیث شما را باز گوید! و آبز نیز روایت شده است، و آن به معنی جهنده و هلاک شونده است.)

خطبه 58-درباره خوارج

و آن حضرت فرمود چون آماده جنگ خوارج شد، بدو گفتند آنان از پل نهروان گذشتند. کشتنگاه آنان این سوی نطفه است. به خدا، که ده کس از آنان نرهد و از شما ده تن کشته نشود. (از نطفه، آب نهر را خواهد، و آن فصیح ترین کنایت از آب است، هر چند آب بسیار باشد،).

خطبه 59-خبر دادن از پایان کار خوارج

و آن حضرت فرمود (و چون خوارج کشته شدند، گفتند، ای امیرمومنان! همگی کشته شدند. فرمود:) هرگز! به خدا که نطفه هایند در پشتهای مردان و زهدانهای مادران. هر گاه مهتری از آنان سر بر آرد، از پایش دراندازند، چندان که آخر کار مال مردم ربایند و دست به دزدی یازند.

خطبه 60-در باب خوارج

و آن حضرت فرمود پس از من خوارج را مکشید. چه آن که به طلب حق درآید و راه خطا پیماید همانند آن نیست که باطل را طلبد و بیابد و بدان دست گشاید.، (معاویه و اصحاب او مقصود است).