درس پنجم
- سه شنبه, ۲۸ خرداد ۱۳۹۲، ۰۸:۴۵ ب.ظ
درس پنجم
1ـ درسی از نهجالبلاغه
2ـ نهجالبلاغه در نگاه دانشآموزان
3ـ داستان ( فاصله بین حق و باطل )
4ـ من کیستم؟
5ـ نهجالبلاغه از دیدگاه دانشمندان
6ـ دانستنیها
7ـ پیام نهجالبلاغه
درسی از نهجالبلاغه
آخرت نتیجه دنیا
أَعْمَالُ الْعِبَادِ فیِ عَاجِلِهِمْ، نُصْبُ أَعْیُنِهِمْ فیِ آجِلِهِمْ1
«کارهایی که بندگان در این دنیا انجام میدهند، روز قیامت، در
برابر چشمهایشان خواهد بود.»
دستگاههای رادیو و تلویزیونی
که به دست بشر ساخته شده، صدا و گفتار، و حرکات و اعمال آدمی را که چند
سال پیش ضبط شده، پس از گذشت سالها دوباره پخش میکنند، و دوباره عین همان
حرفها و حرکات را جلوی چشم ما مجسم میسازند. فیلمی که از اعمال و حرکات
کسی ضبط شد، تا سالهای سال، حتی تا وقتی که دنیا وجود دارد، میتواند
باقی بماند. چون به فرض اینکه یک فیلم رو به کهنگی و خرابی برود، میتوان
تصویر و صدای آن را روی فیلم دیگری ضبط کرد و به این ترتیب، برای همیشه
آن تصویر و صدا را نگهداری کرد.
وقتی بشر که مخلوق خداوند
است، توانسته چنین دستگاهی بسازد، به سادگی میتوان فهمید که خدای
متعال، در دستگاه عظیم آفرینش خود، چه دستگاههای عجیب و دقیقی برای ضبط و
نگهداری اعمال انسان،ءے؛ااک خلق کرده است.
آری، دستگاههای گیرنده و
فرستنده و نگهدارنده جهان آفرینش، چنان عظیم و دقیق و حساس است که
کوچکترین اعمال و کردار انسانها را ضبط میکند و حساب یکایک کارها و کلمه
به کلمه حرفها را نگاه میدارد.
امام(ع)، درباره این دستگاه عظیم، چنین خبر میدهد که:
هر کاری را که بندگان، در
این دنیا انجام میدهند، خداوند با تمام جزئیاتش ضبط و حفظ میکند. و در
روز قیامت، تمام آن کارها را، که در نامه عمل هر کس محفوظ مانده است،
جلوی چشم بندگان مجسم میسازد، تا به چشم خود ببینند و به یاد بیاورند که
در این دنیا چه کردهاند، و بدانند که خداوند، هر کس را، به نسبت اعمال نیک
و یا بدش، پاداش یا کیفر میدهد.
و در آن روز، سختترین
عذابها، برای کسانی است که کارهای بدی که در این دنیا انجام دادهاند، در
آن دنیا مقابل چشمشان مجسم میشود.2
1ـ نهجالبلاغه، کلمات کوتاه، شماره 6.
2ـ پندهای کوتاه از نهجالبلاغه، ص 106.
نهجالبلاغه در نگاه دانشآموزان
5 ـ م ـ ترکمانی از هرمزگان
نهجالبلاغه مجموعة سخنهای
حکمتآمیز و پندهای پرمعنی علی علیهالسلام است که چون ستارگان همیشه
درخشنده در آسمان علم و ادب و معارف اسلامی نور میپاشد.
احساس درونی من عشق و
وابستگی به نهجالبلاغه است. زیرا نهجالبلاغه مسیر تکامل را به انسان
نشان میدهد. ارزشهای اخلاق اسلامی و انسانی را در ما تقویت میکند. احساس
میکنم که نهجالبلاغه مجموعة ماهیان معنا را در بحر بیپایان خود دارد. و
ما قایقی بیبادبان در پهنة این دریای بیکران معارف به پیش میرویم تا
ماهیان کلام حق را به تور قلبهایمان بیندازیم.
داستان
فاصلة بین حق و باطل
امیر مؤمنان علی (ع) روزی با مردم سخن میگفت، و دربارة رشد اخلاقی آنان صحبت میکرد، تا اینکه فرمود:
مراقب باشید، آنچه را مردم
پشت سر افراد میگویند، نپذیرید. (از شنیدن غیبت، برحذر باشید) سخنان باطل
فراوان است، ولی سخنان باطل از بین رفتنی است، و آنچه میماند کردار
انسان است. چرا که خدا شنوا و شاهد است، بدانید که بین حق و باطل، بیش
از چهار انگشت، فاصله نیست.
یکی از حاضران پرسید: چگونه بین حق و باطل، بیش از چهار انگشت فاصله نیست؟
امام(ع) انگشتانش را کنار هم گذارد و بین گوش و چشم خود قرار داد، سپس فرمود:
اَلْبَاطِلُ اَنْ تَقُولَ سَمِعْتُ، وَالْحَقُّ اَنْ تَقُولَ رَأیْتُ
«باطل آن است که بگویی شنیدم، و حقّ آن است که بگویی دیدم».
یعنی شنیدنیها را مثل دیدنیها که با چشم دیدهای، باور مکن و یا یقین نکردی، سخن این و آن را، دربارة افراد نپذیر.1
1ـ نگاه کنید به خطبه 141 نهجالبلاغه.
او کیست؟
یادی از استاد
استاد شهید مرتضی مطهری در کتاب سیری در نهجالبلاغه مینویسید:
از آن بزرگمردی که مرا اولین
بار با نهجالبلاغه آشنا ساخت و درک محضر او را همواره یکی از ذخائر
گرانبهای عمر خودم ـ که حاضر نیستم باهیچ چیز معاوضه کنم ـ میشمارم و شب و
روزی نیست که خاطرهاش در نظرم مجسم نگردد، یادی نکنم و نامی نبرم و ذکر
خیری ننمایم....
یگانه تدریسی که با علاقه
مینشست نهجالبلاغه بود، نهجالبلاغه به او حال میداد و روی بال و پر
خود مینشاند و در عوالمی که ما نمیتوانستیم درست درک کنیم سیر میداد.
او با نهجالبلاغه میزیست،
با نهجالبلاغه تنفس میکرد، روحش با این کتاب همدم بود، نبضش با این
کتاب میزد و قلبش با این کتاب میطپید،ءے؛أأکک جملههای این کتاب ورد
زبانش بود و به آنها استشهاد مینمود، غالباً جریان کلمات نهجالبلاغه بر
زبانش با جریان سرشک از چشمانش بر محاسن سپیدش همراه بود. برای ما درگیری
او با نهجالبلاغه، که از ما و هرچه در اطرافش بود میبرید و غافل میشد
منظرهای تماشایی و لذتبخش و آموزنده بود، سخن دل را از صاحبدلی شنیدن،
تأثیر و جاذبه و کشش دیگری دارد.
این عالم ربانی راستی مرد حق
و حقیقت بود، تا آنجا که من اطلاع دارم مردم اصفهان عموماً او
رامیشناختند و به او ارادت میورزیدند، همچنانکه حوزه علمیه قم به او
ارادت میورزید.
نام این عالم ربانی را بنویسید. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ویژگیهای نهج البلاغه
1 ـ در بر دارندة اُصول و مقرّرات حکومت اسلامی
2 ـ نشان دادن راههای پیروزی بر مستکبران
3 ـ تقویت کنندة روح شهامت و بزرگواری
4 ـ سفارش به نظم و انضبات
5 ـ مبارزة بیامان با جهل و جهلزدگی
6 ـ امر به پرهیز از گناه هرچند بسیار کوچک باشد
7 ـ افشاگریهای لازم در رابطه با خُطُوط انحرافی
8 ـ زیبایی الفاظ توأم با زیبایی معانی گفتار
9 ـ عدالتگرایی در همة جنبههای زندگی
10 ـ احترام به حقوق والدین
نهجالبلاغه از دیدگاه دانشمندان جهان
دکتر زکی مبارک:
من اعتقاد دارم که مطالعه
کتاب نهجالبلاغه روح شهامت و مردانگی انسان را تقویت میکند زیرا از
روح بزرگ و پرتوانی صادر شده است که در برابر تمام دشواریها چون شیر
ایستاده
است1
استاد ناصیف یازجی:
اگر بخواهی از لحاظ علم ادب و انشاء، بر رقیبانت برتری جویی، باید قرآن و نهجالبلاغه را حفظ کنی.
مهارت من در فنّ نویسندگی در اثر مطالعه و بررسی قرآنکریم و خطبههای شیوای نهجالبلاغه بود.2
1ـ مجموعة آشنایی با نهجالبلاغه، ج 2، ص 162 .
2ـ مصادر نهجالبلاغه، سید عبدالزهراء حسینی، ص 99 .
دانستنیها
معمای جنگها از نهجالبلاغه
1 ـ چه کسانی جنگ جمل را برپا کردند و علی7 در چه خطبهای از آنها انتقاد کرد؟
2 ـ در کدام جنگ بود که علی7 پرچم را به فرزندش محمّد حنفیه داد؟
3 ـ نام جنگی است که به اسم یکی از حیوانات است؟
4 ـ تاکتیکهای جنگ در کدام خطبه بیان شده است؟
5 ـ در چه جنگی بود که پیامبر گرامی اسلام6 به علی7 بشارت شهادت داد؟
6 ـ واقعة «لیلهالهریر» در چه جنگی اتفاق افتاد، و به چه معنا است؟
7 ـ در چه جنگهایی حمزه و جعفر (عموی پیامبر اکرم6) و عبیدهبن حارث (پسر عموی پیامبر6) به شهادت رسیدند؟
8 ـ در کدام جنگ و توسط چه کسی، جدّ و برادر و دایی معاویه کشته شدند؟
پیام نهجالبلاغه
جهاد در راه خدا
اللَّه اللَّه فیِ الْجِهَادِ بِاَمْوَالِکُمْ وَاَنْفُسِکُمْ
وَ اَلْسِنَتِکُمْ فِی سَبیلِ اللّهِ
از خدا بترسید از خدا بترسید درباره جهاد با اموالتان
و جانهایتان و زبانهایتان در راه خدا برای ترویج دین
و جنگ با دشمنان اسلام از هیچ چیز خودداری ننمائید.
نامه 47
بیندیشید و پاسخ دهید:
1 ـ در روز قیامت برچه اساسی پاداش و کیفر داده میشود؟
2 ـ علی(ع) در تعریف حق و باطل چه فرمودهاند؟
3 ـ اولین استادی که شهید مطهری را با نهجالبلاغه آشنا کرد که بود و چه خصوصیاتی داشت؟
4 ـ پنج نمونه از جنگهای صدراسلام راکه در نهجالبلاغه آمده است، نام ببرید؟
5 ـ نظر دکتر زکیمبارک را درباره نهجالبلاغه توضیح دهید؟
منبع: پایگاه اطلاع رسانی نهج البلاغه
منبع: پایگاه اطلاع رسانی نهج البلاغه
- ۹۲/۰۳/۲۸