گروه

سخنى که امام درباره دوستان و دشمنان خویش فرمود :

بزودى دو گروه درباره من نابود میشوند ، دوستى که در دوستى من زیاده روى کند و به راه غیر حق کشانده شود و دشمنى که در دشمنیش از حد بگذرد و بباطل رود و بهترین مردم درباره من کسانى هستند که راه میانه را برگزینند و بر آن راه روند ، راه شهرهاى بزرگ را در پیش گیرید ، زیرا دست خداوند بهمراه اجتماع است .

سخنى دیگر از امام درباره این دو گروه درباره من دو مرد ، هلاک شدند ، دوستدارى که در دوستى من مبالغه ورزد و دشمنى که مقام من را ناچیز بشمارد .

پس از بازگشت صفین ، خبر مرگ سهل بن حنیف انصارى که از یاران وفادار امام و مدافعان راه حق بود به امام رسید و حضرت چنین فرمود :

دستور مالیات

سفارشنامه ‏اى است که امام براى مأمور دریافت صدقات نوشته و در آن مهربانى حکومت بمانند پدرى نسبت بفرزندانش نمایانست و شایسته است

دولتهاى نمونه‏اى که آرمان انسانهاى برگزیده باشند از آن الهام گیرند .

بتقواى پروردگارى که همانند ندارد ، روانه شو ، هیچ مسلمانى را مترسان و از سرزمین مردم بدون رضایشان مگذر ، و بیش از میزانى که حق خداست از کسى چیزى مگیر ، چون به قبیله‏اى وارد شدى بر سر آبشان فرود آى و بخانه مردم مرو ، و با آرامش نزد آنها برو و بر آنها سلام کن و درود و احترام بکمال رسان ، پس از آن بگوى :

اى بندگان خدا ، مرا ولى خدا و جانشین او بسوى شما فرستاده است تا حق خدا را از اموالتان برگیرم ، آیا در سرمایه‏هاى شما حقوقى از خدا هست که بمن بپردازید ؟ اگر کسى گفت نه کارى به او مدار و اگر کسى گفت چرا ، همراه او برو و او را مترسان و بهراس مینداز و بر او سخت مگیر ، و هر چه پول طلا و نقره برایت آورد بگیر و اگر چهارپایان و یا شترانى داشت بى ‏اجازه او بجانب آنها مرو زیرا بیشتر این دامها از اویند و چون بسوى دامها رفتى با قهر و چیرگى پیش مرو و درشتخوئى مکن و دامها را مران و صاحبشان را نگران مساز دامها را بدو بخش تقسیم کن و او را در انتخاب هر بخشى که بخواهد آزاد گذار و به انتخابش اعتراض مکن و باقیمانده را نیز بدو بخش تقسیم کن و باز او را در گزینش هر بخشى که خواهد آزاد گذار و اعتراضى به انتخابش نداشته باش و این تقسیم را همچنان ادامه ده تا آنچه سهم خداست باقى بماند و حق معین را دریافت کن و اگر خواست که در این تقسیم تجدید نظر کنى ، تقسیم را بهم بزن و درهم آمیز و از نو بتقسیم پردازتا سهم خدا را از مالش دریافت کنى و کسى را که به ایمانش اطمینان دارى بر دامها بگمار تا اموال مسلمین را بحضور امام بیاورد و امام آنرا به حقدارانش برساند .

زمامداران بد

درباره خطرهاى بنى امیه چنین فرمود :

آگاه باشید ، ترسناکترین فتنه ‏اى که گرفتار آن خواهید شد فتنه بنى ‏امیه است که فتنه‏اى کور و تاریک است و بخدا قسم ، بنى امیه را مى‏ بینم که پس از من زمامدار شما خواهند شد که چون شترى پیر و بد خوى ، گاز میگیرند و با دستشان مى ‏کوبند و با پایشان لگد مى ‏اندازند و نمى ‏گذارند شیرشان را بدوشند ، آنها همچنان بر شما فرمان خواهند راند و هیچکس از شما را باقى نخواهند گذاشت مگر آنرا که بر ایشان سودى داشته باشد و ستمکاریشان همچنان ادامه خواهد یافت چنانکه توان انتقام نیابید و مبارزه‏تان همچون پیکار برده‏اى با ارباب نیرومند و فرمانبردار ناتوان با فرمانده توانا باشد فتنه آنها با چهره‏اى زشت و هراسناک بشما روى خواهد آورد و بخشى از دوران جاهلیت را پدید خواهند آورد .