ترجمه حکمت های 341 - 360 نهج البلاغه ( دشتی )
- شنبه, ۹ شهریور ۱۳۹۲، ۰۵:۲۵ ب.ظ
حکمت 341
و درود خدا بر او فرمود: آن کس که در عیب خود بنگرد از عیب جویی دیگران باز ماند، و کسی که به روزی خدا خشنود باشد بر آنچه از دست رود، اندوهگین نباشد، و کسی که شمشیر ستم برکشد با آن کشته خواهد شد، و آن کس که در کارها خود را به رنج انداخت خود را هلاک ساخت، و هرکس خود را در گردابهای بلا افکند غرق خواهد شد، و هر کس که به جاهای بدنام قدم گذاشت متهم گردید. و کسی که سخن زیاد می گوید زیاد هم اشتباه دارد، و هر کس که بسیار اشتباه کرد، شرم و حیاء او اندک است، و آنکه شرم او اندک، پرهیزکاری او نیز اندک خواهد بود، و کسی که پرهیزکاری او اندک است دلش مرده، و آنکه دلش مرده باشد در آتش جهنم سقوط خواهد کرد. و آن کس که زشتیهای مردم را بنگرد، و آن را زشت بشمارد سپس همان زشتیها را مرتکب شود، پس او احمق واقعی است. قناعت مالی است که پایان نیابد، و آن کس که فراوان به یاد مرگ باشد در دنیا به اندک چیزی خشنود است، و هرکس بداند که گفتار او نیز از اعمال او به حساب آید جز به ضرورت سخن نگوید.
حکمت 342
و درود خدا بر او فرمود: مردم ستمکار را سه نشان است، با سرکشی به مافوق خود ستم روا دارد، و به زیردستان خود با زور و چیرگی ستم می کند، و ستمکاران را یاری می دهد.
حکمت 343
و درود خدا بر او فرمود: چون سختی ها به نهایت رسد، گشایش پدید آید، و آن هنگام که حلقه های بلا تنگ گردد آسایش فرا خواهد رسید.
حکمت 344
و درود خدا بر او فرمود: (به برخی از یاران خود فرمود:) بیشترین اوقات زندگی را به زن و فرزندت اختصاص مده، زیرا اگر زن و فرزندت از دوستان خدا باشند خدا آنها را تباه نخواهد کرد، و اگر دشمنان خدایند، چرا غم دشمنان خدا را می خوری؟
حکمت 345
و درود خدا بر او فرمود: بزرگترین عیب آنکه چیزی را در خودداری بر دیگران عیب بشماری.
حکمت 346
و درود خدا بر او فرمود: (در حضور امام، شخصی با این عبارت، تولد نوزادی را تبریک گفت: قدم دلاوری که سوار مبارک باد.) چنین مگو! بلکه بگو: خدای بخشنده را شکرگزار باش، و نوزاد بخشیده بر تو مبارک، امید که بزرگ شود و از نیکوکاریش بهره مند گردی.
حکمت 347
و درود خدا بر او فرمود: (وقتی یکی از کارگزاران امام خانه شکوهمند ساخت به او فرمود) سکه های طلا و نقره سر برآورده خود را آشکار ساختند، همانا ساختمان بی نیازی تو را می رساند.
حکمت 348
و درود خدا بر او فرمود: (از امام پرسیدند اگر در خانه مردی را به رویش بندند، روزی او از کجا خواهد آمد؟ فرمود) از آن جایی که مرگ او می آید.
حکمت 349
و درود خدا بر او فرمود: (مردی را در مرگ یکی از خویشاندانش تسلیت گفت) مردن از شما آغازنشده، و به شما نیز پایان نخواهد یافت، این دوست شما به سفر می رفت، اکنون پندارید که به یکی از سفرها رفته، اگر او بازنگردد شما به سوی او خواهید رفت.
حکمت 350
و درود خدا بر او فرمود: ای مردم، باید خدا شما را به هنگام نعمت همانند هنگامه کیفر، ترسان بنگرد، زیرا کسی که رفاه و گشایش را زمینه گرفتار شدن خویش نداند، پس خود را از حوادث ترسناک ایمن می پندارد و آن کس که تنگدستی را آزمایش الهی نداند پاداش امیدبخش را از دست خواهد داد.
حکمت 351
و درود خدا بر او فرمود: ای اسیران آرزوها، بس کنید! زیرا صاحبان مقامات دنیا را تنها دندان حوادث روزگار به هراس افکند، ای مردم کار تربیت خود را خود بر عهده گیرید، و نفس را از عادتهایی که به آن حرص دارد باز گردانید.
حکمت 352
و درود خدا بر او فرمود: هرگز سخنی را که از کسی خارج شد با گمان بد مگیر که برای آن برداشت نیکویی می توان داشت.
حکمت 353
و درود خدا بر او فرمود: هرگاه از خدای سبحان درخواستی داری، ابتدا بر پیامبر اسلام (ص) درود بفرست، سپس حاجت خود را بخواه، زیرا خدا بزرگوارتر از آن است که از دو حاجت درخواست شده، یکی را برآورد و دیگری را باز دارد.
حکمت 354
و درود خدا بر او فرمود: هرکس که از آبروی خود بیمناک است از جدال بپرهیزد.
حکمت 355
و درود خدا بر او فرمود: از بیخردی است، شتاب پیش از توانایی بر کار، و سستی پس از به دست آوردن فرصت.
حکمت 356
و درود خدا بر او فرمود: از آنچه پدید نیامد نپرس، که آنچه پدید آمده برای سرگرمی تو کافی است.
حکمت 357
و درود خدا بر او فرمود: اندیشه آیینه ای شفاف، و عبرت از حوادث بیم دهنده ای خیراندیش است، و تو را در ادب کردن نفس همان بس که از آنچه انجام دادنش را برای دیگران نمی پسندی بپرهیزی.
حکمت 358
و درود خدا بر او فرمود: علم و عمل پیوندی نزدیک دارند، و کسی که دانست باید به آن عمل کند، چرا که علم، عمل را فرا خواند، اگر پاسخش داد می ماند وگرنه کوچ می کند.
حکمت 359
و درود خدا بر او فرمود: ای مردم، کالای دنیای حرام چون برگهای خشکیده وباخیز است، پس از چراگاه آن دوری کنید، که دل کندن از آن لذت بخش تر از اطمینان داشتن به آن است، و به قدر ضرورت از دنیا برداشتن بهتر از جمع آوری سرمایه فراوان است آن کس که از دنیا زیاد برداشت به درویشی محکوم است و آن کس که خود را بی نیاز دانست در آسایش است. و آن کس که زیور دنیا دیدگانش را خیره سازد دچار کوردلی گردد، و آن کس که به دنیای حرام عشق ورزید، درونش پر از اندوه شد، و غم و اندوهها در خانه دلش رقصهای ویژه دارند، که از سویی سرگرمش سازند، و از سویی دیگر رهایش نمایند، تا آنجا که گلویش را گرفته در گوشه ای بمیرد، رگهای حیات او قطع شده، و نابود ساختن او بر خدا آسان، و به گور انداختن او به دست دوستان است. اما مومن با چشم عبرت به دنیا می نگرد، و از دنیا به اندازه ضرورت برمی دارد، و سخن دنیا را از روی دشمنی می شنود، دنیایی که تا گویند سرمایه دار شد، گویند تهیدست گردید، و تا در زندگی شاد می شوند، با مرگ غمگین می گردند، و این اندوه چیزی نیست که روز پریشانی و نومیدی هنوز نیامده است.
حکمت 360
و درود خدا بر او فرمود: همانا خداوند پاداش را بر اطاعت، و کیفر را بر نافرمانی قرار داد، تا بندگان را از عذابش برهاند، و به سوی بهشت کشاند.
- ۹۲/۰۶/۰۹