درس اول
- سه شنبه, ۲۸ خرداد ۱۳۹۲، ۰۸:۲۸ ب.ظ
درس اول
1ـ درسی از نهجالبلاغه
2ـ نهجالبلاغه در نگاه دانشآموزان
3ـ داستان ( پاداش شرکت در هدف )
4ـ او کیست؟ دلاور مسلمان
5ـ نهجالبلاغه از دیدگاه دانشمندان
6ـ دانستنیها
7ـ پیام نهجالبلاغه
درسی از نهجالبلاغه
چرا بنده دیگران؟
وَلاتَکُنْ عَبْدَ غَیْرِکَ وَقَدْ جَعَلَکَاللَّهُ حُرّاً.1
بنده دیگران مباش، که خدا، تو را آزاد آفریده است.
خداوند، انسان را به صورت
موجودی «آزاد»، و دارای شخصیت و عزت نفس آفریده است. و به او عقل و شعور و
نیروی درک و دریافت، و قدرت اراده بخشیده است، تا اندیشه خود را به کار
اندازد، از نیروی بدنی خود استفاده کند، و با قدرت فکر، و تن دادن به کار و
تلاش، در کمال آزادی و سربلندی، زندگی شرافتمندانهای را دنبال کند. در
آفرینش خدا، هیچ انسانی از دیگری برتر و با ارزشتر، یا کمتر و بیمقدارتر
نیست. بنابراین، هیچ انسانی حق ندارد که دیگران را بنده خود سازد، و هیچ
انسانی هم حق ندارد خود را به صورت بنده دیگران درآورد. زیرا بندگی،
تنها در برابر خداوند متعال شایسته است، و جز خدا، هیچکس شایسته آن نیست
که انسانی، در برابرش، خود ر ا دچار ذلّت و زبونی کند و مانند بنده
ناتوان و بیمقداری ظاهر شود.
البته کسی که عزّتنفس داشته
باشد، و ارزش انسانی خود را بشناسد،ءے؛ک؟ به آزادی گرانقیمتی که خداوند
به او ارزانی داشته، احترام خواهد گذاشت. چنین فردی، همیشه به نیروی فکر
و قدرت کار و تلاش خود متکی خواهد بود، به آنچه در یک زندگی شرافتمندانه
نصیبش میشود قناعت خواهد کرد، و در نتیجه، همواره سربلند و آزاد خواهد
زیست.
اما افراد ذلیل و بیشخصیّتی هم پیدا
میشوند، که به خاطر مال دنیا، در برابر ثروتمندان یا صاحبان مقام و قدرت،
به زانو میافتند، سرتعظیم فرود میآورند و به صورت بندهای ذلیل و
بیارزش ظاهر میشوند، تا شاید از ثروت و مقام آن افراد بهرهای ببرند و
بیش از حد لیاقت خود، مال و مقامی به دست آورند.
امام(ع)، اینگونه افراد را
نکوهش میکند و به همه مسلمانان هشدار میدهد که: مبادا آزادی و ارزش
انسانی خود را، که خداوند به شما ارزانی داشته است، پایمال کنید و به طمع
مال و مقام، در برابر انسانی همچون خودتان، بندگی کنید، زیرا خداوند،
همه انسانها را آزاد و یکسان آفریده
است!2
1ـ نهجالبلاغه نامه 31.
2ـ پندهای کوتاه از نهجالبلاغه، ص 69.
نهجالبلاغه در نگاه دانشآموزان
آنچه فراروی شماست، احساس
دانشآموزان نسبت به کتاب والای نهجالبلاغه است. احساس نسلی که در دامان
انقلاب اسلامی شکفته و بارور شده است.1
1ـ ن ـ ساداتی از خراسان:
به نام خدایی که به ما توفیق
این را داد که بتوانیم با گوشهای از زندگی امیرالمؤمنین حضرت علی(ع)
آشنا شویم و سخنان گهربار مولای متقیان را هر چند ناقص و اندک حفظ
نماییم. سخنانی که چون دُرّ در صدفی نهان است و ما همانند صیادان مروارید
بایدبه جستجو و گهریابی بپردازیم. من نهجالبلاغه را دریچهای به سوی
تکامل و ترقی میبینم هر چند خود هنوز بهرهای از آن کتاب ارزشمند
نبردهام.
نهجالبلاغه مجموعهای از
سخنان ارزشمند حضرت علی(ع) است که خود زیر مجموعهای از قرآنکریم و
الهام گرفته از وحی الهی است و آفرینندة این سخنان خود تربیت شدة وحی است.
و تعجبی ندارد که سخنانی به این زیبایی بگوید.
امیدوارم خداوند به ما سعادت
درک حقایق و معارف این سخنان عرفانی را بدهد و ما را از زمرة پیروان و
شیعیان آن حضرت قرار دهد.
1ـ ماهنامه تربیت، سال نهم، شماره 5، ص 13.
داستان
پاداش شرکت در هدف
جنگ جمل، اولین جنگ بزرگی بود که در زمان
خلافت حضرت علی(ع) در بصره در سال 36 هجری در ماه جمادیالاول اتفاق
افتاد، این جنگ را ناکثین (بیعتشکنان) که در رأس آنها طلحه و زبیر
بودند، به وجود آوردند که منجر به شهادت پنجهزار نفر از سپاه علی(ع) و
هلاکت سیزده هزار نفر از مخالفان آن حضرت گردید.
سپاه علی(ع) به فرماندهی
آن حضرت، پیروز شدند، و جنگ به پایان رسید، یکی از یاران علی(ع) که در
جنگ، شرکت داشت، به حضور علی(ع) رسید و گفت: «چقدر شایسته بود، که
برادرم نیز در این نبرد، شرکت میکرد، و پیروزی شما را میدید، و به پاداش
وافتخار این شرکت، نائل میشد؟!»
حضرت علی(ع) به او فرمود: «آیا فکر و دل برادر تو با ما بود؟»
او عرض کرد: آری.
امام(ع) فرمود: فَقَدْ شَهِدَنا: بنابراین او نیز در این نبرد با ما بوده و شرکت داشته است.
سپس افزود: حتی آنانکه در
صلب پدران و رحم مادرانشان هستند، و در این جنگ با ما هم عقیده باشند، با
ما هستند، که به زودی متولد شده و دین و ایمان بوسیله آنها تقویت میشود1
1ـ نهجالبلاغه، خطبه 12.
او کیست؟
دلاور مسلمان
اندکی پیش از ظهور اسلام متولد شد. هم عصر پیامبر اکرم(ص) بود.
آن حضرت را ندید، اما پیامبر در وصف او فرمود: «او براستی مؤمن است»
در سن نوجوانی در جنگ «یرموک» علیه سپاه روم شرکت کرد.
موقعی که لشگریان اسلام
رهسپار فتح شام و انطاکیه بودند، به عنوان یکی از دلاوران و قهرمانان سپاه
پیشاپیش آنان حرکت میکرد.
همواره در کنار حضرت
علی(ع) بود و یکی از وفادارترین یاران آن حضرت به شمار میآمد. حضرت
علی(ع) در جنگ جمل و صفین فرماندهی قسمت مهمی از سپاهیان توحید را به
عهده او گذاردند.
وی از شخصیتهای کمنظیر
تاریخ بود که در پرتو قرآن و راهنماییهای انسانساز امام علی(ع) تربیت
شده و به مراتب عالی انسانیّت دست یافت. او مقام بلندی در پیشگاه خداوند
داشت و در هنگام شهادتش حضرت علی (ع) بسیار اندوهناک شد.
نامه 53 نهجالبلاغه به نام او میباشد.
نام این دلاور مسلمان را بنویسید . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
نهجالبلاغه از دیدگاه دانشمندان جهان
پروفسور هانری کُربن، دانشمند معروف فرانسوی:
بعد از قرآن و احادیث پیامبر اسلام(ص)،
نهجالبلاغه در درجة اول اهمیّت قرار دارد، باید گفت بطور کلّی این تنها به
قلمرو و حیات مذهبی تشیّع محدود نیست بلکه تفکّر فلسفی شیعه نیز به آن
وابسته است. و از آن مایه میگیرد. از این رو باید نهجالبلاغه را از
مهمترین سرچشمههایی بشمار آورد که متفکران شیعه پیوسته از آن سیراب
گشتهاند...1
بولس سلامه، استاد و نویسنده معروف مسیحی:
کتاب مشهور نهجالبلاغه اثر جاودانهایست که
انسان را به شناخت اندیشه بزرگ علی بن ابیطالب وادار میسازد و هیچ کتابی
جز قرآن، بر آن برتری ندارد....2
1ـ نهجالبلاغه از کیست؟ ص 56 .
2ـ درسهایی از مکتب اسلام، سال 17 ، شماره 4 .
دانستنیها
معمای پیامبران از نهجالبلاغه
1ـ نام پیامبر اکرم(ص) چند بار در نهج البلاغه ذکر شده است؟
2ـ چهار پیامبری را که در خطبة 160 به آنان اشاره شده است نام ببرید؟
3ـ به کدام یک از پیامبران ، خداوند حکومت بر جن و انس را همراه نبوت عطا کرد؟
4ـ نام پیامبری که از لیف خرما زنبیل میبافت و صاحب مزامیر (زیور) بود و علی7 او را قاری بهشتیان معرفی میکند؟
5ـ یکی از پیامبران که همسر و فرزند نداشت و نام آن در خطبه 160 ذکر شده است کدام است؟
6ـ پیامبری که سنگ را بالش خود میکرد و لباس خشن میپوشید و حضرت علی7 آن را به عنوان اسوه معرفی میکند کیست؟
7ـ کدام پیامبر بود که همراه برادرش و با عصا و لباس پشمی فرعون را به یکتا پرستی دعوت کرد؟
پیام نهجالبلاغه
اهمیت قرآن
«حفظ کنید»
وَ تَعَلَّمُوا
الْقُرآنَ فَاِنَّهُ اَحْسَنُ الْحَدیثِ وَ تَفَقَّهُوا فیهِ
فَاِنَّهُ رَبیعُ الْقُلوبِ.1
و قرآن را بیاموزید که نیکوترین گفتار است و در آن اندیشه کنید که بهار دلهاست.
1- خطبه 109
بیندیشید و پاسخ دهید:
1 ـ جنگ جمل در کجا و در چه سالی اتفاق افتاد؟
2 ـ علی(ع) در پاسخ کسی که گفت، چقدر شایسته بود برادرم در این جنگ شرکت داشت، چه فرمود؟
3 ـ آنچه درباره مالکاشتر میدانید بنویسید.
4 ـ ده پیامبر که نامشان در نهجالبلاغه آمده است نام ببرید.
5 ـ یک پیام از نهجالبلاغه در اهمیت قرآن بنویسید.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی نهج البلاغه
- ۹۲/۰۳/۲۸