درس سوم
- سه شنبه, ۲۸ خرداد ۱۳۹۲، ۰۸:۳۵ ب.ظ
درس سوّم
1ـ درسی از نهجالبلاغه
2ـ نهجالبلاغه در نگاه دانشآموزان
3ـ داستان ( کفش وصلهدار )
4ـ گردش علمی
5ـ نهجالبلاغه از دیدگاه دانشمندان
6ـ پیام نهجالبلاغه
7ـ خطبه شگفتانگیز بدون الف
درسی از نهجالبلاغه
در دوستی و دشمنی اندازه نگهدار
أَحْبِبْ حَبِیبَکَ هَوْناً مَا، عَسَی أَنْ یَکُونَ بَغیِضَکَ یُوْماً مَا،
وَأَبْغِضْ بِغَیْضِکَ هَوْنَاً مَا، عَسَی أَنْ یَکُونَ حَبِیبَکَ یَوْماً مَا1
در دوستی با دوست خود اندازه نگهدار، بخاطر آنکه شاید روزی با تو دشمن شود،
و در دشمنی با دشمن خود نیز اندازه نگهدار، بخاطر آنکه شاید او نیز،
روزی با تو دوست شود.
در دوستی و دشمنی نیز، همچون
مسائل دیگر، باید میانه روی کرد و اندازه نگهداشت. چون زیاده روی در
دشمنی و یا دوستی نیز، ممکن است زیانهایی متوجه ما سازد، که دیگر قابل
جبران نباشد.
وقتی با کسی دوست میشویم،
نباید در معاشرت با او آنقدر زیادهروی کنیم، که بیش از اندازه به حریم
زندگی ما نزدیک شود، و تمام اسرار ما را بداند. زیرا ممکن است روزی بین ما
اختلافی پیدا شود و آن دوست، به صورت دشمن ما درآید. در آن صورت، او چون
تمام اسرار ما را میداند و از آنچه در حریم خانواده ما میگذرد آگاه
است، میتواند از دانستههای خود،ءے؛++ک بر ضد ما سوء استفاده کند، و
ضربههایی به ما بزند، که دیگر قابل جبران نباشد. در دشمنی نیز باید
میانهرو باشیم و اندازه نگه داریم. یعنی نباید دشمن را آنقدر آزار و اذیت
کنیم، و آنقدر دربارهاش سخنان زشت و زننده بگوئیم، که اگر روزی با
یکدیگر دوست شدیم، به خاطر کارها و حرفهای خود، شرمنده و خجل باشیم.2
1ـ نهجالبلاغه، کلمات کوتاه، شماره 260.
2ـ پندهای کوتاه از نهجالبلاغه، ص 89.
نهجالبلاغه در نگاه دانشآموزان
3 ـ ف ـ شجاعی از هرمزگان:
صفحات تاریخ را ورق میزدم و
تکتک جملات آن را مرور مینمودم، ولی هرچه گشتم، نتوانستم کتابی را
(بجز قرآن) و بعد از قرآن مثل نهجالبلاغه بیابم، هر چند بررسی کردم و
هر راهی رفتم ولی باز به همان کتاب روی آوردم.
حس کردم آن را دوست دارم و
آن را از جان و دل خواندم و هرچه میخواندم به آخر نمیرسیدم و تشنهتر
میشدم زیرا مطالعه این کتاب احتیاج به زمینهای خاص داشت و من آن را
یافته و از دل و جان پذیرای آن بودم.
داستان
کفش وصلهدار
سپاهیان امام علی(ع) از کوفه بیرون آمده
بودند و برای سرکوبی آتشافروزان جنگ، به سوی بصره حرکت میکردند،
سپاهیان به محل «ذیقار» نزدیک بصره رسیدند.
در آنجا برایِ رفع خستگی، و
آمادهسازی خود، توقف کردند. عبدا..بن عباس میگوید: من نیز از سپاهیان
بودم، و به حضور علی(ع) آمدم، دیدم مشغول وصله کردن کفش خویش میباشد.
«آری امیر و رئیس و فرمانده کلّ قوا خودش، کفش خویش را وصله میکرد»
به من فرمود: «این کفش، چقدر قیمت دارد؟»
گفتم: «قیمتی ندارد»
فرمود «سوگند به خدا همین
کفش بیارزش برای من دوستداشتنیتر از ریاست و حکومت بر شما میباشد، مگر
آنکه بتوانم با این حکومت، حقّی را زنده کنم و باطلی را نابود نمایم»
سپس برخاست و برای مردم
سخنرانی کرد، در این سخنرانی از جمله فرمود: «سوگند به خدا، من در عصر
پیامبر(ص) به دنبال لشکر اسلام بودم و آنها را به پیشروی حرکت میدادم،
تا باطل به کلّی عقب نشست و حق آشکار شد، و در این راه هرگز اظهار ضعف
نکردم، و نترسیدم، اکنون نیز همین هدف را تعقیب میکنم.»1
1-نگاه کنید به خطبة 33 نهجالبلاغه
او کیست؟
«گردش علمی»
دوستان، سخن ما پیرامون پرندهای است که برخلاف همه پرندگان، به فرزند خود شیر میدهد و در هنگام پرواز، با خود حمل میکند.
برخلاف حیوانات دیگر که
روزها در پرتو نور خورشید به تلاش و فعالیت میپردازند و شبها استراحت
میکنند، این حیوان روز توان حرکت ندارد و در شب بخوبی حرکت میکند.
این حیوان شگفتانگیز با
اینکه برای بینایی از چشم استفاده نمیکند، اما بدون هیچ خطایی از میان
شیارها و غارهای تاریک عبور میکند، که علت این امر را باید از فیزیکدان
جویا شویم. فیزیکدان میگوید:
امواجی داریم بنام امواج ماوراء صوت که تناوب و طول موج آنها بقدری زیاد است که گوش انسان نمیتواند آنها را درک کند.
مشابه عملکرد این حیوان، بشر توانسته است دستگاه رادار را اختراع کند و در موارد زیادی از آن استفاده نماید.
امروزه هواپیماهای بدون
خلبان بوسیله رادار هدایت میشوند و نیز کشتیها برای اندازهگیری فاصلة خود
از ساحل یا کشتی دیگر از همین دستگاه استفاده میکنند، در جنگها برای
پیدا کردن افراد یا تجهیزات دشمن از رادار استفاده میشود.
امام علی(ع) در خطبه 154 نهجالبلاغه، این حیوان شگفتانگیز را از نشانههای قدرت خداوند توانا میشمارد.
نام این حیوان چیست؟..........
نهجالبلاغه از دیدگاه دانشمندان جهان
مستر کرنیکوی دانشمند انگلیسی
در محضر استادان سخن و ادبائی که در مجلس او حاضر بودند، و از اعجاز قرآن از وی پرسیدند، در پاسخ گفت:
قرآن را برادر کوچکی است که
نهجالبلاغه نام دارد آیا برای کسی امکان دارد که مانند این برادر کوچک
بیاورد، تا ما را مجال بحث از برادر بزرگ (یعنی قرآن) و امکان آوردن نظیر
آن باشد.1
استاد امین نخله، دانشمند مسیحی:
هرگاه کسی بخواهد بیماری نفس
خود را درمان کند باید به گفتار امام (ع) در نهجالبلاغه روی آورد و راه و
روش زندگی را از پرتو این کتاب ارزشمند بیاموزد.2
1ـ نهجالبلاغه و گردآورندة آن، ص 273 .
2ـ مصادر نهجالبلاغه، سید عبدالزهراء حسینی، ص 100 .
خطبه شگفتانگیز بدون الف
ساختن یک جمله زیبا و پرمعنا بدون حرف الف کاری بسیار مشکل است.
اما حضرت علی (ع) در یک شاهکار ادبی، خطبهای طولانی وبدونالفخواندهاند،
کهبخشیازاین خطبه عبارتست از:
حَمِدْتُ وَ عَظَّمْتُ مَنْ عَظُمَتْ مِنَّتُهُ، وَسَبَغَتْ نِعْمَتُهُ وَ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ
وتَمَّتْ کَلِمَتُهُ و نَفَذَتْ مَشیِئَتُهُ وَبَلَغَتْ قَضِیَّتُهُ، حَمِدْتُهُ حَمْدَ مُقِرٍّ لِرُبُوبِیَّتِهِ،
مُتَخَضِّعٍ لِعُبُودِیَّتِهِ، مُتَنَصِّلٍ مِنْ خَطیِئَتِهِ، مُعْتَرِفٍ بِتَوْحیِدِهِ،...
ترجمه: حمد و تعظیم میکنم خدایی را که
منّتش بس بزرگ و نعمتش بس فراوان و سرشار است، (خدایی که) رحمتش برغضبش
پیشی گرفته و کلماتش به سرحد کمال و تمام رسیده است.
ارادهاش در همه چیز نافذ و
حکمش همگان را فراگیر است. او را حمد و ستایش میکنم همانند حمد و ثنای
کسی که به خداییاش اقرار نموده و در بندگیاش کمال و خضوع و خشوع را دارا
بوده و از خطاهایش بیزار گشته، به یگانگی او معتقد بوده و آرزومند مغفرت
نجاتبخش او است، در روزی که انسان از فرزند خود غافل و در اندیشه
سرانجام خویش میباشد....1
1 جهت اطلاع بیشتر از خطبه بدون الف به کتاب سیمای نهجالبلاغه مراجعه فرمایید.
پیام نهجالبلاغه
نمــاز
اَللّه فِیالصَّلوَهِ فَأِنَهَا عَمُودُ دِینِکُمْ.
خدا را خدا را دربارة نماز به یاد شما میاندازم
که آن ستون و پایة دین شماست.
نامه 47 نهجالبلاغه
بیندیشید و پاسخ دهید:
1 ـ نهجالبلاغه درباره دوستیابی چه درسی به ما میدهد؟
2 ـ از داستان کفش وصلهدار چه میآموزید؟
3 ـ ده نفر از یاران علی(ع) که نامشان در نهجالبلاغه آمده است را بنویسید.
4 ـ یک جمله زیبا درباره نهجالبلاغه از خودتان بنویسید.
5 ـ یک پیام از نهجالبلاغه را در اهمیت نماز بنویسید.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی نهج البلاغه
- ۹۲/۰۳/۲۸