درس دهم
- پنجشنبه, ۶ تیر ۱۳۹۲، ۰۵:۳۸ ب.ظ
درس دهم
1ـ درسی از نهجالبلاغه
2ـ نهجالبلاغه در نگاه دانشآموزان
3ـ شگفتیهای آفرینش ( ملخ )
4ـ حق و باطل در نهجالبلاغه
5ـ نهجالبلاغه از دیدگاه دانشمندان
6ـ پیام نهجالبلاغه
درسی از نهجالبلاغه
عمل و نسب
مَنْ أَبْطَأَبِهِ عَمَلُهُ لَمْ یُسْرِعْ بِهِ نَسَبُهُ.1
«کسی که به خاطر کردارش عقب مانده است، با اتکاء به اصل و نسب،
نمیتواند پیش بیفتد.
انسان باید کردار نیکو داشته
باشد، و تنها به اتکاء کردار خود، به سوی آسایش دنیا و سعادت آخرت پیش
برود. زیرا در قانون الهی، کردار هیچکس را به حساب کس دیگر نمینویسند و
پاداش هیچکس را به بستگان و نزدیکان او نمیدهند.
ما، در تاریخ اسلام میبینیم
که حتی فرزندان امامان معصوم نیز، با آن که پدرشان «ولی» خدا، و پیشوای
مسلمانان بودهاند، از سزای کردار خود، در امان نمیمانند.
مثلاً، پس از رحلت حضرت امام
حسن عسگری(ع)، برادر بزرگتر آن حضرت، میخواست حق امامت حضرت امام
زمان (عج) را پایمال کند، و خود رهبر ی مسلمین را به عهده بگیرد. ولی
خداوند او را رسوا کرد، و با آن که پدرش و تمام اجدادش امام و معصوم
بودند، خود او گمراه شد و نتوانستءے؛صصک از اصل و نسب شریف که داشت،
استفاده کند و پیش بیفتد. و علت این امر آن بود که وی کردار خوبی نداشت و
به همین دلیل در دنیا و آخرت عقبافتاده بود.
پس انسان، نمیتواند به پدر
و مادر و اجداد شریف و بزرگوارش، که در تقوی یا علم یا هنر احترام و
اعتبار داشتهاند، متکی باشد و نمیتواند به اتکاء آنها، به کردار خود
بیتوجهی کند.
یعنی عبادت و بندگی خداوند
را بجای نیاورد، و برای پیشرفت زندگی رستگاری آخرت خود هیچ کاری انجام
ندهد، ولی بخاطر اصل و نسب خود، منتظر باشد که در این دنیا به مقام ومنزلت
واحترام برسد، و در آن دنیا هم پاداش نیکو بگیرد. 2
1ـ نهجالبلاغه، کلمات کوتاه، شماره 22 .
2ـ پندهای کوتاه از نهجالبلاغه ص 101.
نهجالبلاغه در نگاه دانشآموزان
10ـ الف ـ فیضی از تهران
نهجالبلاغه، کتاب حضرت علی(ع)، راه زندگی را به ما میآموزد
من از دوران کودکی مطالعه قرآن و نهجالبلاغه پدرم را در منزل دیده بودم، و به این دو کتاب علاقمند شدم.
بعدها در مدرسه با قرآن و
نهجالبلاغه بیشتر آشنا شدم و هر چه قرآن و نهجالبلاغه را مطالعه میکنم،
نورانیت بیشتری در این کتابها مشاهده و معنویت بیشتری در زندگی خود
میبینم.
امیدوارم خداوند به من توفیق دهد تا در آینده با این کتابها انس بگیرم، و راه زندگی را از این کتابها بیاموزم.
امیدوارم دانشآموزان ما با قرآن و نهجالبلاغه بیشتر آشنا شوند.
شگفتیهای آفریـنش
ملخ و خداشناسی در نهجالبلاغه (5)1
به ملخ نگاه کن، ببین خداوند برایش چه آفریده است:
دو چشم سرخ، دو حدقة درخشان،
دو گوش پنهان، یک دهان مناسب،
دو دندان که با آنها گیاهان را میچیند
و دو پای داس مانند که با آنها گیاهان را دور میکند.
کشاورزان از حملة ملخ به مزارعشان میترسند، و اگر همه با هم جمع شوند باز هم نمیتوانند آنها را دور کنند.
مگر اینکه ملخها آن مقدار
که میخواهند بچینند و سپس خودشان بازگردند. و این در حالی است که تمام
بدن ملخ به اندازه انگشت کوچک آدم هم نیست. پس چه پاک و منزه است خداوندی
که آنچه در آسمانها و زمین است سجدهاش میکنند و در برابرش صورتشان را به
خاک میگذارند. او را اطاعت میکنند، از ناتوانی از او فرمان میبرند و از
ترس خود را به او میسپارند.
پرندگان به فرمان او هستند. و
او تعداد پرها و نفسهایشان را میداند. دست و پای آنها را مناسب با آب یا
خشکی آفریده است، و غذای روزانه آنها را معلوم کرده است.
هر کدام را به صورتی آفریده است:
این کلاغ است،
این عقاب است،
این کبوتر است،
و این شترمرغ.
برای هر کدام نامی نهاده و غذای هر کدام را فراهم آورده است.
ابرهای سنگین را به وجود آورده است،
و باران را هرجا که خواسته بارانده است.
زمین را پس از خشکی پر آب کرده است،
و بعد از خشکسالی، گیاهان سرسبز و فراوان را از آن رویانیده است.
ملخ و هر چیز دیگر را با دقت آفریده و میانشان تفاوت قرار داده است. ولی همه در برابر قدرتش یکسانند:
کوچک و بزرگ، سبک و سنگین، ضعیف و قوی؛ حتی آسمان و هوا و باد و آب.2
1ـ اقتباس از نهجالبلاغه، خطبه 227.
2ـ به ملخ نگاه کن، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
حق و باطل در نهجالبلاغه
در کلمات زیر اسامی یاران علی (ع) را با شعاعی از نور مشخص کنید. و بر روی اسامی دشمنان علی(ع) خط بکشید.
زبیر
عمار یاسر
طلحه
کمیل
عمروعاص
سلمان
منذربن جارود
مقداد
همام
معاویه
ابوذر
ابوموسیاشعری
مالکاشتر
اشعثبنقیس
در جای خالی عدد مناسب بگذارید
1 ـ تعداد خطبههای نهجالبلاغه..........
2 ـ تعداد نامههای نهجالبلاغه.............
3 ـ تعداد کلمات کوتاه نهجالبلاغه..........
4 ـ اوصاف متقین خطبه شمارة .......نهجالبلاغه میباشد
5 ـ فرمان علی(ع) به مالک اشتر نامة ........نهجالبلاغه میباشد
6 ـ وصیت علی(ع) به امام حسن(ع) ..........نهجالبلاغه میباشد
7 ـ اوصاف طاووس در خطبة........... نهجالبلاغه میباشد
8 ـ اوصاف مورچه و ملخ در خطبة .........نهجالبلاغه میباشد
به خودتان نمره دهید.
هر سؤال چهار نمره
1ـ آیا میدانستیدنهجالبلاغه مجموعهای از خطبهها، نامهها و کلمات کوتاه حضرت علی (ع) میباشد؟
جواب: بله [] خیر []
2ـ آیا میدانستید بیش از هزار سال از عمر نهجالبلاغه میگذرد؟
جواب: بله [] خیر []
3ـ آیا میدانستید سید رضی (ره) برای جمعآوری نهجالبلاغه 20 سال زحمت کشیدند؟
جواب: بله [] خیر []
4ـ آیا میدانستید نهجالبلاغه به زبانهای آلمانی، انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی وَ تَرجَمه شده است؟
جواب: بله [] خیر []
5ـ آیا میدانستید نهجالبلاغه جزء کتابهای درسی دانشگاههای ایتالیا میباشد؟
جواب: بله [] خیر []
نهج البلاغه از دیدگاه دانشمندان جهان
استاد حسین نائل مِرْصَفی، دانشمند علوم بلاغت در دانشگاه اَلاْزْهَر مصر
نهجالبلاغه کتابی است که
خداوند آن را دلیل روشنی قرارداد تا ثابت کند که علی «سلام الله علیه»
بهترین شاهد زنده نورانیت و پرتو بخش قرآن و حکمت و دانش و هدایت و اعجاز و
فصاحت آن کتاب آسمانی است، آیات و نشانههای حکمت ارزنده و قوانین
صحیح سیاست و پندهای روشن و دلنشین و برهانهای گویا و استواری که علی (ع)
در این کتاب آورده خود دلیل فضیلت مافوق تصور و بهترین آثار یک پیشوای
به حق است که هیچیک از حکمای بزرگ و فلاسفه عالی مقام و نوابغ روزگار نظیر
آن را نیاوردهاند.
معمای پرندگان از نهج البلاغه
1 ـ نام چند پرنده در نهجالبلاغه ذکر شده است؟
2 ـ نام پرندهای است که علی7 به عنوان شگفتی آفرینش، در خطبة 155 ذکر میکند؟
3 ـ یکی از زیباترین پرندگان است که علی7 در خطبة 165 به عنوان شگفتیهای آفرینش ذکر میکند؟
4 ـ نام پرندهای است در نهجالبلاغه، که هنگام پرواز جوجههایش به او چسبیدهاند؟
5 ـ طاووس با نگاه به کدامیک از اعضای بدنش به گریه میافتد؟
6 ـ نام چند حشره در نهجالبلاغه ذکر شده است؟
7 ـ نام حشرهای است دارای حواسی نیرومند و دو دندان، که آفت زراعت برای کشاورزان میباشد؟
در جای خالی عدد مناسب بگذارید
1 ـ طولانیترین خطبة نهجالبلاغه خطبة.........میباشد.
2 ـ کوتاهترین خطبة نهجالبلاغه...........میباشد.
3 ـ طولانیترین نامة نهجالبلاغه نامة...........میباشد.
4 ـ کوتاهترین نامة نهجالبلاغه نامة..........میباشد.
5 ـ طولانیترین کلمات کوتاه نهجالبلاغه کلام..........میباشد.
6 ـ کوتاهترین کلمات کوتاه نهجالبلاغه کلام..........میباشد.
پیام نهجالبلاغه
معــاد
طوبیَ لِمَنْ ذَکَرَالْمَعادَ وَعَمِلَ لِلْحِسابِ وَ قَنِعَ بِالْکَفافِ
وَ رَضِیَ عَنِ اللَّهِ
خوشا به حال کسی که به یاد معاد باشد و برای روز حساب، کار کند و
به اندازه روزی خود قناعت نماید و از خدا راضی و خشنود باشد.
کلمات کوتاه 41
بیندیشید و پاسخ دهید:
1 ـ از آشنایی با ملخ چه درسهایی میآموزید؟
2 ـ اسامی پنج نفر از یاران با وفای علی(ع) را نام ببرید.
3 ـ اسامی پنج نفر از دشمنان علی(ع) را نام ببرید.
4 ـ از پیام نهجالبلاغه در این درس، چه میآموزید؟
منبع: پایگاه اطلاع رسانی نهج البلاغه
منبع: پایگاه اطلاع رسانی نهج البلاغه
- ۹۲/۰۴/۰۶