.:: نهج البلاغه ::.

نهج البلاغه ،گوهر بی نظیر دریای معنویت است که تحصیل و بره مندی از این گوهر موجب سعادت دنیا و آخرت می شود. ( به پایگاه تخصصی نهج البلاغه .......)
.:: نهج البلاغه ::.

جاذبه و بلنداى کلام امام على علیه‏السلام چون قرآن، دل آدمى را روشنى بخشیده و اندیشه را جهت داده و روح را فرح مى‏ نماید .( به عقیده حاج میرزا على آقا شیرازى) نهج‏ البلاغه پرتوى پرفروغ از قرآن و ترجمان آن است و تراوش روحى ملکوتى است که به حق عبدالله بود و اثرى است مفید و سازنده براى بیدار نمودن خفتگان در بستر غفلت دارویى است‏براى شفاى آنان که به بیماریهاى دل وامراض روان مبتلایند و مرهمى است‏براى افرادى که از دردهاى فردى و اجتماعى در تب و تاب هستند و... .


به این سایت رأی بدهید

پند های کوتاه از نهج البلاغه(9)

ستیزه‏جویى

لا تدعون الى مبارزه، و ان دعیت الیها فاجب، فان الداعى باغ و الباغى مصروع.

ح/ 233

ترجمه: کسى را به ستیز دعوت مکن، اما اگر تو را به مبارزه‏اى دعوت کردند، براى دفاع از خود، جنگ را قبول کن. زیرا شخص ستیزه‏جو، ستمگر است، و ستمگر بر خاک مى‏افتد و مغلوب مى ‏شود.

شرح: یکى از افتخارات فراوان اسلام، این است که در دستورات آن هیچگاه دعوت به ستیزه وجود ندارد. زیرا اسلام، دین صلح و صفا و آشتى است، و قادر است که تمام مسائل را با منطق قوى و دلایل روشن و محکم خود حل کند. و به خاطر همین برخوردارى از منطق و دلیل است که هیچگاه پیغمبر (ص) و ائمه معصوم (ع) لازم نمى‏دیدند کارها را با زور پیش ببرند، و رفتار جنگ طلبانه داشته باشند و جنگى را شروع کنند.

در جنگهاى صدر اسلام، هیچگاه حضرت محمد (ص) و مسلمانان براى جنگ پیشقدم نمى‏شدند و به جنگ کسى نمى ‏رفتند. بلکه این دشمنان اسلام بودند که یا بطرف مسلمانان لشکرکشى مى‏کردند، یا آنقدر به آزار و اذیت و شکنجه مسلمین مى‏پرداختند که آنها هم براى دفاع از خود ناچار از جنگیدن مى ‏شدند.

دلیل اینکه اسلام، پیشقدم شدن در جنگ و جنگ طلب بودن را جایز نمى‏داند، این است که هر کس جنگ طلب باشد، و با برپا کردن جنگ به کشتار و تجاوز دست بزند، «ستمگر» است. و ستمگر نیز، سرانجام بر خاک مى‏افتد و مغلوب مى‏شود. پس اسلام، هرگز دستور جنگ طلبى نمى‏دهد، چون هرگز نمى‏خواهد پیروانش ستمگر باشند.اما، همان اندازه که اسلام، مسلمانان را از جنگ طلبى بر حذر مى‏دارد، به همان اندازه هم، هر مسلمانى را موظف مى‏سازد که در برابر جنگ طلبها، از خود دفاع کند. زیرا دفاع نکردن در برابر جنگ طلبها، دلیل خوارى و زبونى است، و اسلام هرگز نمى‏خواهد که پیروانش خوار و زبون باشند و به دیگران، اجازه کشتار و تجاوز بدهند.

به همین دلیل است که امام علیه‏السلام نیز مى‏فرماید که مسلمانان نباید جنگ طلب باشند، اما اگر جنگى به آنها تحمیل شد، باید بهر قیمتى که هست از خود دفاع کنند و حتى «با چنگ و دندان به جهاد برخیزند و به زمزمه‏هاى شوم صلح و سازش اعتنا نکنند».

چه بسا که یکبار خوردن

کم من اکله منعت اکلات.

ح/ 171

ترجمه: بسا که یک بار خوردن چیزى، تو را از خوردن بسیارى از خوردنیهاى دیگر، محروم مى ‏کند.

شرح: گاهى کسى را مى‏بینیم که سر سفره، به غذائى مى‏رسد که با وضع مزاجى آن روز او سازگار نیست و نباید از آن بخورد. اما او نمى‏تواند از هوس خوردن جلوگیرى کند، و از آن غذاى ناسازگار مى‏خورد، و چند ساعت بعد، به بستر بیمارى مى‏افتد. یا گاهى، کس دیگرى را مى‏بینیم، که ناراحتى مزاجى ندارد، ولى در خوردن غذا، چنان افراط و زیاده‏روى مى‏کند که بیمار مى ‏شود.

در هر حال، اینگونه افراد، بخاطر آن که نتوانسته‏اند شکم خود را نگاه دارند چنان بیمار و نزار مى‏شوند، که تا مدتها از خوردن بسیارى از غذاها و میوه‏ها و خوراکى‏ها محروم مى‏شوند. و به دستور پزشک تا چند روز، جز غذائى ساده، نمى‏توانند به چیز

دیگرى لب بزنند.در حالیکه اگر آن یکى ناپرهیزى نمى‏کرد، و این یکى به افراط و زیاده روى نمى‏پرداخت هر دو، در روزهاى بعد نیز مى ‏توانستند از هر نوع خوراکى استفاده کنند، و ناچار از تحمل چند روز پرهیز و محرومیت نمى ‏شدند.

این سخن امام علیه‏السلام، به ما مى‏آموزد که: در هر کارى، باید به عاقبت آن هم بیندیشیم و صلاح خود را تشخیص دهیم. یعنى اگر دیدیم، در کارى، با یکبار استفاده کردن، چندین استفاده بعدى را از دست مى‏دهیم، باید از انجام آن کار، خوددارى کنیم.

صبر و ظفر

لا یعدم الصبور الظفر و ان طال به الزمان.

ح/ 153

ترجمه: شخص بردبار و شکیبا، پیروزى را، سرانجام از دست نخواهد داد، هر چند روزگارى دراز بر او بگذرد.

شرح: انسان براى به دست آوردن پیروزى، باید صبر و شکیبائى داشته باشد. زیرا کسى که در برابر مشکلات زندگى، صبور و بردبار باشد، مى‏تواند با حوصله و شکیبائى، سر فرصت، فکر کند و راههاى مختلف را بررسى و آزمایش کند، و سرانجام، از میان آنها، راهى را که به پیروزى مى‏رسد برگزیند. ولى افراد شتاب زده، که براى انجام هر کارى، عجله مى‏کنند و حاضر نیستند صبر و آرامش بکار برند، در برابر مشکلات دست و پاى خود را گم مى‏کنند و هیچگاه نمى‏توانند یک راه حل منطقى و درست پیدا کنند.

یک ضرب المثل فارسى مى‏گوید: «صبر تلخ است ولیکن بر شیرین دارد». و ضرب المثل دیگرى هم مى‏گوید: «گر صبر کنى،زغوره حلوا سازى«. این دو ضرب المثل، که تقریبا معنى یکسانى دارند، به خوبى ارزش و کار سازى صبر و بردبارى را نشان مى‏دهند. وقتى درخت »مو« شروع به میوه دادن مى‏کند، میوه‏هایش به صورت دانه‏هاى ریزى بنام »غوره« است که مزه‏یى بسیار ترش دارد و قابل خوردن نیست. اگر کسى چند ماه صبر کند، این غوره‏هاى ترش، به انگورهاى شیرین و آبدار مبدل مى‏شوند، که مى‏تواند با آن، شیرین‏ترین حلواها را نیز بسازد. اما کسى که صبر نداشته باشد، و براى استفاده از میوه درخت مو عجله کند، از عجله خود فایده‏ئى نخواهد برد. چون هر کدام از غوره‏ها که به دهان بگذارد، کمترین اثرى از شیرینى در آن نخواهد دید.

پس صبر و شکیبائى، اگر چه ممکن است تلخ و دشوار باشد، و اگر چه ممکن است سالیان دراز طول بکشد ولى سرانجام به پیروزى منتهى مى‏شود. همچنانکه در قرآن کریم نیز صبر بعنوان یکى از عبادات ذکر شده است.

میانه‏ رو تنگدست نمى ‏شود

ما اعال من اقتصد.

ح/ 140

ترجمه: کسى که در خرج کردن میانه روى کند، تنگدست نمى ‏شود.

شرح: بهترین راه، براى داشتن یک زندگى آسوده و راحت، میانه روى در خرج کردن است. و این، راهى است که اسلام و قرآن به ما مى‏آموزند. خداوند، در قرآن کریم، به مومنان مى‏فرماید: که باید در زندگى میانه‏رو باشند. یعنى نه آنقدر خسیس باشند و کم خرج کنند که حتى آسایش خود و خانواده‏شان خراب شود، و نه آنقدر ولخرج باشند و مال خود را دور بریزند که به فقر و تنگدستى دچار شوند.

سخن امام علیه‏السلام نیز به ما مى‏آموزد: انسان، هر قدر هم که درآمد زیادى داشته باشد، اگر در خرج کردن اندازه نگه ندارد، درآمدش تمام مى‏شود، و خودش نیز تنگدست و محتاج مى‏شود. اما کسى که عقل معاش دارد و پولش را به اندازه خرج مى ‏کند، هیچگاه تنگدست و محتاج نخواهد شد.

بنیاد نهج البلاغه هیات تحریریه

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی